Osobliwości kulturowe
Dla społeczności lokalnej, która jest głęboko katolicka, najważniejszym miejscem kultu jest kościółKościół parafialny w Nowym Kramsku, fot. Wiesław Zięba katolicki pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Marii Panny oraz Kapliczka przy Kalisku jak również kapliczki przydrożne. Co roku odbywa się odpust parafialny 8 września tj. w imieniny patronki Marii. Na wyróżnienie regionu zasługują coroczne dni krzyżowe. Obchody dni polegają na pieszych pielgrzymkach do kapliczek przydrożnych: Serca Pana Jezusa, świętego Antoniego i świętego Józefa Robotnika. Obchody te, to szczególne dni modlitw za rolników i uprawy polowe oraz stosowną pogodę.
Przez cały miesiąc maj odprawiane są nabożeństwa majowe, w kościele jak i przy przydrożnych kapliczkach. Śpiewana wtedy jest litania do Najświętszej Marii Panny oraz pieśni majowe: Chwalcie łąki umajone, Po górach dolinach.
Najwcześniejsza notatka potwierdzająca istnienie kościoła w Nowym Kramsku pochodzi z roku 1640. Wymienia ona także nazwisko autora zapisku w kronice kościelnej, proboszcza nowokramskiego ks. Jana Janowicza, zakonnika obrzańskiego z klasztoru cystersów. Grunt pod budowę otrzymali cystersi obrzańscy od księcia Zalto, właściciela Klępska. W samym Klępsku już wcześniej zbudowali inny kościół, który był początkowo kościołem parafialnym dla Nowego i Starego Kramska. Ale że droga z obu tych wsi była dość daleka, postanowił książę Zalto wyznaczyć plac pod budowę kościoła w Nowym Kramsku. Pierwszą kaplicę wzniósł tu na własny koszt.
Wnętrze kościoła wyposażone było w owych czasach całkiem imponująco. Kronika z 1640 roku wspomina o "ołtarzu wielkim roboty staroświeckiej" i dwóch ołtarzach bocznych, o wielkim krucyfiksie, złotych naczyniach liturgicznych, licznych ornatach, kapach, o pięknych obrusach i baldachimie. Dzwonnica szczyciła się trzema dzwonami; oprócz nich na wieży kościelnej dźwięczała sygnaturka, wzywając wiernych na nabożeństwa. Jak wyglądał kościół nowokramski w r. 1660, dowiadujemy się z Inwentarza generalnego kościoła kramskiego, sporządzonego przez ks. Grzegorza Gołembiewskiego, profesora klasztoru oberskiego. Kościół był wówczas drewniany, obity tarcicą; ściany wewnątrz malowane. Na dachu znajdowała się mała wieżyczka z sygnaturką. Drewniana dzwonnica ze wspomnianymi już dzwonami stała obok kościoła. W ołtarzu znajdował się piękny obraz Najświętszej Maryi Panny, który zdobiły wieńce i wota w postaci sznurów pereł i srebrnych tabliczek.
W 1697 r., za probostwa ks. Dulczewskiego, dobudowano do kościoła kaplicę św. Izydora. W tymże czasie dobudowano nową plebanię, gdyż stara była już zniszczona i groziła zawaleniem.
W końcu XVII w. ubożejący z roku na rok kościół nowokramski znajdował się w opłakanym stanie. Ściany i belki spróchniały, dach się walił, podczas deszczu wszędzie przeciekała woda. Trzeba było koniecznie pomyśleć o budowie nowego kościoła albo o restauracji starego. W r. 1750 ks. Alberyk Lęgowski objął parafię nowokramską. Zastał nie tylko chylący się ku ziemi kościół, ale i zrujnowaną plebanię, którą trzeba było odnowić. Ubóstwo parafian nie pozwalało na zebranie potrzebnych funduszy. Ks. Lęgowski zwrócił się więc o pomoc finansową do opata oberskiego, o. Michała Józefa Loki. Subsydium klasztoru wystarczyło na  budowę plebanii i postawienie obok niej potrzebnych budynków gospodarczych.
Kolejnym proboszczem parafii został ks. Ignacy Jan Węclewicz. Jeszcze w okresie międzywojennym starzy parafianie wspominali go z największym uznaniem i wzruszeniem, określając go jako gorliwego kapłana, patriotę, opiekuna i dobroczyńcę kościoła i ubogiej ludności w ciężkich czasach nieurodzaju. Wszystko, co posiadał, ofiarował na chwałę Bożą lub na pomoc dla tych, którzy wsparcia potrzebowali.
Następca ks. Węclewicza, ks. licencjat Stanisław Witek, objął parafię w r. 1871. W roku 1890 ks. Witek przeniósł się do miejscowości Tarnów-Lęgowo pod Wągrowcem, a na jego miejsce przybył ks. Stanisław Kulaszewski. Dzięki jego inspiracji powstaje pierwsze stowarzyszenie polskie - Towarzystwo Przemysłowców, z którego później wyłoniło się Towarzystwo Robotników. Nabożeństwa w kościele nowokramskim odbywały się prawie wyłącznie po polsku. Tylko 2 razy w miesiącu odbywały się w Pałac Rudeliusa, fot. W. Ziębaniedzielę ranne Msze św. ze śpiewem niemieckim. Podczas sumy, nieszporów, nabożeństw wielkopostnych, majowych, różańcowych, żałobnych, procesji Bożego Ciała, w dni krzyżowe - modlono się i śpiewano po polsku. Taki stan trwał aż do 1 września 1939 r.
Ciekawym obiektem jest tzw. pałac Rudeliusa, wzniesiony pod koniec XIX w. przez Emila Rudeliusa, ówczesnego właściciela wsi. Pałac był siedzibą rodową do 1945 r. Obecnie znajduje się w nim świetlica i biblioteka.
Wiatrak w Nowym Kramsku wybudowany został na początku XIX wieku. Najwcześniejsza historia o budowniczych i pierwszych właścicielach nie jest znana. Do wybuchu drugiej wojny światowej właścicielem był Maksymilian Modrzyk. W roku 1936 dokonał on przeróbki obiektu. Wymontowano wówczas elementy nośne  konstrukcji i oparto ją na ceglanej podmurówce ułożonej pod ścianami wiatraka. W czasie remontu wymontowano większość mechanizmów mieląco-czyszczących wraz z kołem palecznym i wałem. Na ich miejsce ustawiono urządzenia elektryczne produkcji niemieckiej oraz zamontowano nowy system urządzeń transportujących mlewo i zboże. Wiatrak usytuowany jest przyMłyn koźlak w Nowym Kramsku, fot. W. Zięba drodze polnej prowadzącej od centrum wsi w kierunku północno- zachodnim. Ścianą nawietrzną skierowany jest w kierunku zachodnim. Wykonany jest w konstrukcji słupowo-ryglowej z drewna sosnowego, której głównymi elementami konstrukcyjnymi są cztery słupy narożne połączone poziomymi belkami ukośnymi zastrzałami. Konstrukcja ustawiona jest na prostokątnym fundamencie (fundamenty ceglane o grubości 0,55 m, posadowione na głębokości 1,2 m) z cegły łączonej zaprawą cementową. Ściany szalowane deskami na styk. Dach naczółkowy od strony śmigieł (śmigła zostały uszkodzone przez wiatr i zdemontowane w 1936 roku), dwuspadowy, krokwiowy, kryty deskami i papą. Płatwie ścian dłuższych wychodzą poza obręb budynku tworząc szczyt nadwieszony, szalowany deskami pionowo. W nawietrznej części dachu znajduje się okno wycięte w szalunku ścian oraz osadzone w ramach zamocowanych w konstrukcji szkieletowej wiatraka. Okno jest skrzynkowe, dwuskrzydłowe, sześciopolowe. Drzwi - zbożowe i mączne - płycinowe. Ramę tworzą słupy konstrukcji ścian. Drzwi wejściowe spongowe. Okno w południowej elewacji w słupach w konstrukcji dwuskrzydłowe, czteropolowe.
Do poszczególnych kondygnacji wejście schodami jednobiegowymi wpuszczanymi. Wyposażenie młyna: na parterze znajduje się czyszczarnia do zboża wraz z tryjerem o konstrukcji metalowej. I piętro: kosz zasypowy, gniotownik kamienny - sztorcowy, mieszarka o pojemności 1 tony. Maszyny  te poruszane są przez transmisję o długości 7 m wraz z łożyskami. Oprócz tych urządzeń znajdują się: dwa elewatory pojedyncze i dwa podwójne, mieszarka pionowa na otręby, walec pojedynczy. Na drugim piętrze znajdują się następujące urządzenia: Kosz nasypowy do zboża, łuszczarka szmerglowa z wietrznikiem, druga łuszczarka szmerglowa, szczotkarka, filtr tłoczący czterorękawowy, elewatory: pojedynczy i podwójny. Na poddaszu znajduje się silnik elektryczny (źródło napędowe młyna) o mocy 14 kW, winda mechaniczna do podnoszenia worków, odsiewacz płaski dwudziałowy, szafa aspiracyjna dwurękawowa z wietrznikiem, transmisja, na której osadzone są tarcze (5 sztuk), elewator pojedynczy, filtry: dwu- i czterorękawowy. Przy budynku młynarskim znajduje się szopa przylegająca do budynku młynarskiego, służąca jako warsztat podręczny dla młyna. Młyn w Nowym Kramsku wpisany jest do rejestru zabytków województwa lubuskiego decyzją z dnia 19 czerwca 1980 r. pod nr 3169.

Region Kozła Sprewa-Nysa-Bóbr Urząd Marszałkowski
starostwo
lubuski2
zrzeszenie prezydentow burmistrzow wojtow logo poziome

Loty do Warszawy

Gazeta Lubuska
REGION KOZŁA SPREWA-NYSA-BÓBR URZĄD MARSZAŁKOWSKI  POWIAT ZIELONOGÓRSKI LUBUSKI URZĄD WOJWÓDZKI

ZRZESZENIE GMIN
WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO

LUBUSKIE LOTNISKO

GAZETA LUBUSKA

Herb Babimostu
 logobeztla film babimost2 filmoteka  fb
NASZE SYMBOLE LOGO BABIMOSTU FILM PROMOCYJNY WIRTUALNY SPACER

FILMOTEKA GMINNA
24 publikacje

FACEBOOK