brak danych

brak danych

URZĄD MIEJSKI W BABIMOŚCIE
Rynek 3
66-110 Babimost
tel. 68 351 3861
fax 68 351 2028
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

e-puap: /xd8243wcjq/skrytka

Burmistrz Babimostu - Bernard Radny
Zastępca Burmistrza - Genowefa Materna
Sekretarz Gminy - Sylwia Panaś
Skarbnik Gminy - Jadwiga Furman

Godziny otwarcia:
• poniedziałek od godz. 7.30 do 17.00,
• wtorek, środa, czwartek od godz. 7.30 do godz. 15.30
• piątek od godz. 7.30 do 14.00

 Burmistrz Babimostu informuje, że w sprawie skarg i wniosków przyjmuje w każdy wtorek od godziny 15:30 do 16:30.

SPIS TELEFONÓW W URZĘDZIE MIEJSKIM

Charakterystyka miejscowości
Miejscowość Laski położona jest w województwie lubuskim, w powiecie zielonogórskim, w gminie Babimost, dokładnie w północno-zachodniej jej części, poza głównymi ciągami komunikacyjnymi w pobliżu rezerwatu przyrody.
Sołectwo Laski to najmniejsze sołectwo gminy Babimost. Położone jest z dala od głównych dróg i większych miejscowości, w odległości ok. 3 km na północny-zachód od Babimostu.
W miejscowości znajdują się 23 gospodarstwa domowe, a w tym 18 gospodarstw rolnych- produkcji mieszanej.
Na terenie Lasek znajduje się sala wiejska, zbudowana w czynie społecznym w pierwszej połowie lat 70-tych, a w 2011 roku została gruntownie zmodernizowana. Przez miejscowość Laski prowadzi jedna główna ulica, wzdłuż której wybudowane są gospodarstwa. Charakterystyczną cechą wioski jest rozmieszczenie zabudowań przeważnie po lewej stronie miejscowości jadąc od strony Babimostu. Każdy gospodarz jest wybudowany na własnej ziemi, wiąże się to ze znaczną odległością pomiędzy posesjami. Na odcinku zabudowanym wieś ma ok. 3 km długości. Liczba ludności (stan na dzień 30.12.2011r. wg danych z Urzędu Gminy) – 90 osób.
Wieś i jej otoczenie odznacza się wybitnymi walorami krajobrazowymi i kulturowymi. Skala, charakter, klimat urbanistyczny miejscowości warte są zachowania i kultywowania.
Cały obszar wsi jest zelektryfikowany i zgazyfikowany. Miejscowość Laski jest w pełni zwodociągowana. Wieś jest podłączona do sieci telekomunikacyjnej i ma możliwość korzystania z sieci internetowej.
Wszystkie wyżej wymienione media zostały wybudowane dzięki zaangażowaniu mieszkańców.
W latach 1960 - 1961 w sołectwie Laski grunty rolne zostały zmeliorowane. Ogólna ich powierzchnia wynosi 306.23 ha, z czego 280.99 ha stanowią grunty orne oraz 3.91 ha użytki zielone. Długość rowów melioracyjnych wynosi 2095mb. W Laskach istnieje sala wiejska, w której mieszkańcy spotykają się na zebraniach, spotkaniach, zabawach, które przyczyniają się do integracji społeczeństwa.

Historia miejscowości Laski (do 1968 roku Górny Folwark)
Historia Lasek sięga XV wieku, wówczas założono osadę jako folwark należący do królewszczyzny – starostwa babimojskiego pod nazwą Górny Folwark. Była gospodarstwem filialnym powstałym na kresach i mającym umożliwić łatwiejszy dostęp do uprawianych pól, leżących na obrzeżach wielkich obszarów rolnych należących do majątku. Mieszkający w nim chłopi obsiewali grunty starosty płacąc „pogłówne” i oddając dziesięcinę. Na folwarku mieściła się wielka owczarnia, gdzie najemny owczarz strzygł wełnę oraz płacił „pojtowe”.
Później w wyniku parcelacji przez niemiecką Komisję Kolonizacyjną w latach 1907-1910 powstała tu niemiecka osada zasiedlona przez niemieckich kolonistów (w sumie 23 rodziny). W 1910 roku stworzona została tu przez władze administracyjne gmina, którą kierował sołtys, a później burmistrz. Osadnicy niemieccy na przyznanych parcelach budowali domostwa. W tym czasie gmina rozwijała się prężnie i w ciągu kilku pierwszych lat jej istnienia powstała betonowa droga wiejska, gminny wodociąg, a nawet cmentarz komunalny przy szosie do Smardzewa. Na terenie wsi zbudowano szkołę powszechną, składającą się z jednej izby lekcyjnej wraz z mieszkaniem dla nauczyciela uczącego. W roku 1924 oddano ją do użytku.
W latach trzydziestych XX wieku burmistrzem Górnego Folwarku był jego mieszkaniec Judt. Jak podają kroniki wieś była podłączona do sieci telefonicznej.
Po drugiej wojnie światowej Górny Folwark wcielono do gminy Babimost. Znalazł się w granicach Polski i został zasiedlony przez ludność napływową – głównie repatriantów.
W 1968 roku władze administracyjne zmieniły nazwę wsi na Laski. Ciekawym miejscem Górnego Folwarku była cegielnia, która stała na gruntach majątku. Obecnie znajdują się jej ruiny. W latach 80-tych XX wieku, kiedy sołtysem był B. Baumgart wybudowano świetlicę wiejską wraz z miejscem na sklep. Obok wzniesiono kapliczkę, która jest najmłodszą na terenie parafii babimojskiej.

Walory ukształtowania przestrzeni publicznej
Przez miejscowość przebiega droga powiatowa łącząca ze sobą pobliskie wsie Nowe Kramsko i Podmokle Małe. Na odcinku zabudowanym sołectwo ma ok. 3 km długości. Laski charakteryzuje dość dalekie rozmieszczenie domów względem siebie, z przewagą zabudowań po jednej stronie. W centrum wsi wybudowana jest świetlica wiejska, w której mieszkańcy się spotykają. Obiekt ten w 2011 roku został gruntownie wyremontowany.

Walory architektury wiejskiej
Architektura wsi jest specyficzna, charakteryzuje ją zabudowa zagrodowa ściśle powiązana z rozwojem rolnictwa. Zachowana została mała skala wsi o przyjemnym klimacie urbanistyczno – przestrzennym. W sołectwie znajduje się kapliczka z lat 80-tych z ciekawym starodrzewem wokół i funkcjonująca niewielka świetlica wiejska. Wzdłuż głównej drogi zamontowane jest oświetlenie uliczne.

Położenie
Szerokość i długość geograficzna miejscowości Laski wynosi :
52° 10' 10'' N
15° 46' 45'' E

Walory krajobrazu
Wieś Laski położona jest w otoczeniu lasów i pól. Najbliższe większe miejscowości to Babimost, Nowe Kramsko, Smardzewo, Podmokle Małe. Położenie to decyduje o bardzo malowniczych krajobrazach, atrakcyjności dla zamieszkania i wypoczynku.
Wieś nie jest korzystnie położona względem ważniejszych szlaków komunikacyjnych, jednak nieznaczne odległości od Babimostu oraz od dróg wojewódzkich 303, 304 i drogi powiatowej F1193 sprawiają, że dostęp do miejscowości nie jest trudny. W odległości 10 km od wsi znajduje się port lotniczy, który przystosowany jest do przewozów pasażerskich i towarowych. Krajobraz wsi to otoczenie lasów, malowniczy, zróżnicowany topograficznie krajobraz.

Walory klimatu
Łagodny klimat z przelotnymi opadami deszczu i dużym nasłonecznieniem oraz zachodnie umiarkowane wiatry stwarzają korzystne warunki klimatyczne dla rolnictwa, zamieszkiwania i wypoczynku.
Nizinny charakter tej krainy, uformowany przez lodowce, od wieków był wykorzystywany przez człowieka. Czysty ekologicznie rejon, brak kopalin i wieloletnie tradycje zadecydowały o rolniczym charakterze tego obszaru.

Walory szaty roślinnej
W 1973 roku na skraju obrębu Podmokli Małych, przy granicy z sołectwem Laski powstał rezerwat „Laski”. Zamieszkuje w nim wiele gatunków zwierząt i siedlisk ptaków, jego powierzchnia wynosi 43 ha. Drzewostan stanowią unikatowe okazy drzew: wiąz, grab, buk, świerk, modrzew, klon jawor, sosna wejmutka, robinia akacjowa, kasztanowiec biały i dąb czerwony, których wiek szacuje się na 100-180 lat oraz 200 letni dąb "Kazimierz" rosnący w pobliżu leśniczówki jako pomnik przyrody. Krzewy to leszczyna, czeremcha, kruszyna, trzmieliny. W runie leśnym występuje 41 gat. roślin naczyniowych i mszaków m. in. rosiczka okrągłolistna, przygiełka biała, mącznica lekarska. Rezerwat "LASKI" chroni leśne fragmenty doliny Gniłej Obry, która wraz z podmokłymi łąkami, naturalnymi oczkami wodnymi i bagnami tworzy specyficzny układ ekosystemów bogatych florystycznie i faunicznie. Rezerwat wykorzystywany jest do celów dydaktycznych przez nauczycieli z pobliskich szkół podstawowych i gimnazjum. Korzystne położenie oraz ścieżka dydaktyczna powoduje, że jest miejscem często odwiedzanym przez turystów, spacerowiczów i wycieczki.

Świat zwierzęcy
W okolicach Lasek i w rezerwacie stwierdzono występowanie 53 gatunków ptaków. Rzadkie okazy to dzięcioł średni, muchołówka mała i żałobna, pokrzywnica, gil.
W pobliżu zbiorników małej retencji i rzeki gnieżdżą się dzikie kaczki oraz rodziny bobrów budując żeremie. W północnej części obrębu licznie występuje jeleń, na polach w pobliżu lasów sarny i dziki, można też spotkać jenota i borsuka zająca, daniela, czy lisa.

Gleby
Ogólna powierzchnia obrębu geodezyjnego wsi Laski wynosi 306.23 ha.
Najwięcej gruntów rolnych jest w klasie bonitacyjnej IVa – 72,64 ha, co stanowi 31% użytków rolnych. Pastwiska i łąki zajmują 26,6 ha i stanowią 11%, natomiast powierzchnia lasów to 11,35 ha i stanowi 4,9% ogólnej powierzchni.

Drogi
Wzdłuż Lasek biegnie droga gminna, która jest przecięta drogą powiatową nr F1193. Łączna długość dróg gminnych i gruntowych w sołectwie wynosi 4201mb. Do przystanków komunikacji publicznej mieszkańcy mają ok. 5 km.

Sąsiedztwo
Laski znajdują się w otoczeniu pól, lasów i rezerwatu co daje możliwość życia w zdrowym i niezanieczyszczonym środowisku z możliwością rekreacji i wypoczynku na łonie natury. W odległości ok. 10 km znajdują się jezioro Wojnowskie(kierunek Nowe Kramsko) i jezioro Linie (kierunek Kargowa), które są miejscem wakacyjnych spotkań i ulgi w gorące dni. Sprawy administracyjne mieszkańcy Lasek załatwiają w pobliskim Babimoście. Przy drodze do Smardzewa znajduje się cmentarz ludności niemieckiej zamieszkującej wieś przed II wojną światową znajdujący, który pobudza do wspomnień i refleksji. Bliskość Portu Lotniczego zapewnia łączność komunikacyjną z Warszawą. Port lotniczy jest położony w gminie Babimost, przy miejscowości Nowe Kramsko, na północny - wschód od aglomeracji zwanej Lubuskim Trójmiastem (Sulechów, Zielona Góra, Nowa Sól - łącznie ok. 190 tys. mieszkańców). Jest on dobrze połączony drogowo z jej największą miejscowością, Zieloną Górą (120 tys.), leżącą 34 km na południowy zachód, do której dotrzeć można drogą szybkiego ruchu w mniej niż 30 minut. Ten czas przejazdu skrócił się po ukończeniu obwodnicy Sulechowa. Teraz 80% dojazdu z Zielonej Góry do portu odbywa się drogami szybkiego ruchu.

Ważne postaci historyczne
Wśród mieszkańców najbardziej znaną i wyróżniającą się postacią był Bronisław Baumgart. Funkcję sołtysa pełnił od 1947 roku- przez prawie 40 lat. Bronisław Baumgart był wielkim społecznikiem, dobrym gospodarzem wsi, potrafił zintegrować społeczeństwo do budowy świetlicy wiejskiej w miejscu, gdzie znajdowały się ruiny budynku straży pożarnej. Mieszkańcy wsi w czynie społecznym przy niewielkim dofinansowaniu władz wznieśli budynek z przeznaczeniem na świetlicę wiejską wraz z pomieszczeniem na sklep.

Miejsca tradycyjnych spotkań, place i miejsca publiczne
Głównym miejscem spotkań, występów i zabaw w Laskach jest sala wiejska wraz z przyległym terenem. Znajduje się ona w połowie miejscowości. Przy sali znajduje się staw z aleją drzew. Sala została zbudowana w czynie społecznym w pierwszej połowie lat 70-tych, a w 2011 roku Gmina przeprowadziła kapitalny remont – dobudowano scenę, wykonano nowe pokrycie dachowe, instalację elektryczną, grzewczą, wodociągową i sanitarną. Założono wentylację, ocieplono budynek i zrobiono nową elewację. Położono chodnik i wykonano podjazd dla niepełnosprawnych. Wstawiono nową stolarkę okienną i drzwiową. Ponadto odnowiono wszystkie pomieszczenia i wyremontowano sanitariaty. Zakupiono także wyposażenie kuchenne.

Miejsca sportu, szlaki turystyczne, ścieżki dydaktyczne
Przez teren sołectwa przebiega ścieżka dydaktyczno-historyczna Gminy Babimost. Jest to szlak wiodący po zabytkach, miejscach pamięci narodowej i innych miejscach historycznych. Ścieżka składa się z 14 istotnych miejsc i prowadzi przez Babimost – Podmokle Małe – Podmokle Wielkie – Laski – Nowe Kramsko – Stare Kramsko.
W każdej z wymienionych miejscowości znajdują się tablice z opisem historycznych obiektów w języku polskim i niemieckim. Na każdej z nich znajduje się zdjęcie przedstawionego zabytku oraz mapa miasta lub gminy, na której zaznaczone są kolejne punkty tej ścieżki. W okolicach Lasek punktem godnym obejrzenia jest rezerwat.
Laski mogą się pochwalić drugim szlakiem – Szlakiem Koźlarskim im. Tomasza i Walentego Brudłów. Biegnie on przez miejscowości Kopanica – Mała Wieś – Wąchabno – Linie – Wojnowo – Stare Kramsko – Kolesin – Nowe Kramsko – Laski – Podmokle Małe. Ideą szlaku jest ochrona dziedzictwa kulturowego południowych rubieży regionu kozła, położonych w południowo-zachodniej Wielkopolsce, obszaru od połowy lat 90. ub. wieku zwanego Regionem Kozła. Wyróżnikiem tego terenu jest instrument muzyczny z rodziny dud, zwany kozłem - stąd nazwa regionu i Stowarzyszenia Gmin Rzeczypospolitej, wokół którego konstytuują się wielowiekowe tradycje historyczno-kulturowe tych ziem.

Użytkowanie gruntów
Ogólna powierzchnia obrębu wsi wynosi  306.23 ha w tym:
- Grunty orne : 280.99ha
- Użytki zielone: 3.91ha
- Lasy: 3.39ha
- Tereny zabudowane: 5.63ha
- Tereny komunikacyjne ( drogi ): 9.60ha
- Tereny pozostałe: 2.70ha
Sołectwo Laski posiada przeprowadzoną w latach 1960 – 1961 meliorację gruntów użytkowanych rolniczo i wynosi ona 20,07 ha, długość rowów 2095 mb.

Związki i stowarzyszenia
Na terenie Lasek funkcjonują :
- Koło Gospodyń Wiejskich,
- Rada Sołecka
- Grupa Odnowy Wsi
Wszystkie te organizacje działają aktywnie.
W Laskach działa od 1956 roku Koło Gospodyń Wiejskich, obecnie przewodniczącą jest Małgorzata Stachecka. Koło bierze udział w kursach i pokazach z zakresu gospodarstwa domowego, oraz konkursach, których celem jest podniesienie wiedzy i umiejętności kobiet wiejskich związanych z ich pozycją w rodzinie, w gospodarstwie wiejskim i zmieniającą się rolą w życiu publicznym. Dużą rolę w działalności KGW odegrało i nadal odgrywa czytelnictwo książek z różnych dziedzin, oraz czytelnictwo czasopism rolniczych wraz z dodatkami przeznaczonymi dla kobiet wiejskich. Zespół kobiecy popularyzuje prowadzenie ogródków przydomowych, na których uprawia się warzywa i pielęgnuje kwiaty. Corocznie biorą udział w konkursie np.: "Więcej warzyw i kwiatów w moim ogródku". Działalność KGW była i jest wszechstronna. Panie aktywnie włączają się w organizowanie gminnych uroczystości: dożynek, biesiad, uroczystości. Swoim działaniem wspaniale integrują środowisko wiejskie, kultywują tradycje regionalne i zaszczepiają je w młodych pokoleniach. Ponadto panie wyjeżdżają na wymiany do Neuruppin w ramach współpracy gmin polsko-niemieckich. W ten sposób kobiety poznają inne tereny, integrują się i wymieniają swoimi spostrzeżeniami.
Rada Sołecka działa na rzecz wsi, pomaga sołtysowi w podejmowaniu decyzji ważnych dla społeczności Lasek.

Położenie, struktura administracyjna i społeczna
Sołectwo Kolesin tworzą dwie sąsiadujące ze sobą miejscowości: Kolesin i Janowiec, oddalone od siebie o 1km, położone w powiecie zielonogórskim województwa lubuskiego, w gminie Babimost. Sołectwo zajmuje 313,94 ha powierzchni i liczy 283 mieszkańców.
Kolesin graniczy ze strony wschodniej z Nowym Kramskiem, a następnie Babimostem, z zachodu z Janowcem a dalej Klępskiem należącym już do Gminy Sulechów oraz od południa ze Starym Kramskiem. Główną drogą przebiegającą przez wieś jest droga wojewódzka 304 oraz powiatowa 1191F. Wieś położona nad pięknym Jeziorem Wojnowskim, które z przylegającym parkiem stanowi cenny obszar przyrodniczy charakteryzujący się bogatą fauną i florą.
Na terenie wsi znajduję się pałac klasycystyczny, z początku XIX wieku, który wpisany jest do wojewódzkiego rejestru zabytków oraz świetlica wiejska.
W sołectwie znajduje się 69 gospodarstw domowych, w tym 40 gospodarstw rolnych, z czego 29 stanowią gospodarstwa rolne – produkcji mieszanej.
Obszar wsi Kolesin jest zelektryfikowany i zgazyfikowany. Zasilanie elektroenergetyczne na poziomie 15 kW odbywa się z istniejących stacji zlokalizowanych w Wolsztynie, poprzez napowietrzną linię przesyłową NN zbudowaną na konstrukcjach żelbetowych wraz ze stacjami transformatorowymi.
Przez miejscowość przebiega magistrala gazowa średniego ciśnienia, co pozwala wszystkim gospodarstwom na korzystanie z gazu.
Wieś jest w pełni zwodociągowana. Długość sieci wodociągowej Kolesin – Janowiec wynosi 4,6 km. Woda dostarczana do posesji posiada bardzo dobre parametry jakościowe, do czego przyczynia się również zlokalizowana w miejscowości stacja uzdatniania wody (hydrofornia).
W latach 30-tych XIX w. dokonano w Kolesinie melioracji gruntów, która znacznie polepszyła żyzność gleb.
W 2011 roku we wsiach zakończono inwestycję, polegającą na budowie sieci kanalizacji sanitarnej, która znacznie ułatwia mieszkańcom odprowadzanie ścieków sanitarnych z domostw.

Historia
Najstarsza wzmianka o dobrach w Kolesinie pochodzi z 1582 roku, kiedy należały do rodziny von Kalckreuth.
W 1725 roku właścicielem majątku został ród von Stosch, posiadający wtedy majątek w Starym Kisielinie. Od 1870 roku dobrami zarządzała rodzina von Fuchsów, a w 1929 roku stały się własnością Ignatzego Savrazina z Berlina. Po II wojnie światowej majątek był własnością Skarbu Państwa. W latach 50. XX wieku utworzono z dóbr kolesińskich PGR. W 1995 roku dwór wszedł do zasobu Agencji Własności Skarbu Państwa, zaś od 1998 roku stanowi własność prywatną.Nie znamy daty wzniesienia dworu, jego fundatorów, ani budowniczych. W dotychczasowej literaturze przyjmuje się, że powstał w początkach XIX wieku wraz całym założeniem folwarcznym, jednak analiza układu kompozycyjnego założenia oraz architektura obiektu wskazują na jego wcześniejszy rodowód. Założenie, w którym dwór zamyka jedną pierzeję podwórza, otoczonego z pozostałych trzech stron zabudowaniami folwarcznymi wskazuje na jego wcześniejszą genezę (XVI i XVII wiek). W związku z tym, iż obiekt posiada cechy typowe dla baroku, a najstarsze drzewa w parku datuje się na ok. 250 lat, można założyć, że dwór powstał w 1. poł. XVIII wieku, staraniem rodziny von Stosch.
W 2. poł. XIX wieku przeprowadzone zostały znaczne prace remontowe we dworze. Wykonano nową stolarkę drzwiową oraz kominek, przebudowano schody w trakcie frontowym sieni i wykonano drugie w trakcie tylnym. Prawdopodobnie dodano wtedy również neoklasycystyczny ga¬nek kolumnowy (nie zachowany).

Ukształtowanie przestrzeni publicznej
Architektura wsi, podobnie jak sąsiednich miejscowości, jest specyficzna dla danego regionu a mianowicie wyróżnia ją zabudowa zagrodowa ściśle powiązana z rozwojem rolnictwa.
Przestrzeń sołectwa jest funkcjonalna i dobrze zagospodarowana. W centrum wsi Kolesin znajduje się sklep oraz przystanek autobusowy. Miejscowość posiada dobrze rozwiązaną sieć komunikacji lokalnej powiązana z terenami zielonymi i dostępnością do obiektów użyteczności publicznej takich jak: stadion sportowy, plac zabaw, świetlica wiejska, czy też park i jezioro. Wzdłuż ciągów komunikacyjnych znajduje się oświetlenie uliczne, które znacznie ułatwia poruszanie się mieszkańcom o zmierzchu.

Położenie
Sołectwo Kolesin leży na następujących współrzędnych geograficznych:
a)  Kolesin
- szerokość     52° 08´ 0´´ N
- długość:       15° 45´ 0´´ E
b)  Janowiec
- szerokość     52° 07´ 47´´ N
- długość:       15° 44´ 36´´ E

Walory krajobrazu
Na atrakcyjność krajobrazu wpływają różne formy rzeźby, wód, roślinności i gleb. Teren sołectwa wyróżnia duża ilość pól uprawnych, miedz, dróg polnych, łąk, jak również w mniejszym stopniu lasy i piękny park, rozciągający się wzdłuż jeziora. Wszystkie te elementy wpływają na zróżnicowanie topograficzne obszaru. Jezioro Wojnowskie wraz z przylegającym do niego trzcinowiskiem wpływa na bogactwo świata roślinnego i zwierzęcego.
O walorach widokowych Kolesina decydują również zasoby kultury materialnej (zabudowania, przydrożne kapliczki oraz zabytkowy pałac z XIX w.). Fizjonomia jest charakterystyczna dla krajobrazu kulturowego, głównie rolno – osadniczego, harmonijnego.

Walory klimatu
Kolesin podobnie jak sąsiednie miejscowości charakteryzuje łagodny klimat z przelotnymi opadami deszczu i dużym nasłonecznieniem oraz zachodnie umiarkowane wiatry stwarzające bardzo korzystne warunki zarówno dla rolnictwa (uprawy polowe), jak i dla turystów tutaj wypoczywających.
Nizinny charakter tej krainy, uformowany przez lodowce, od wieków był wykorzystywany przez człowieka. Czysty ekologicznie rejon, brak kopalin i wieloletnie tradycje zadecydowały o rolniczym charakterze tego obszaru.

Walory szaty roślinnej
Około 5% geodezyjnej powierzchni wsi zajmują lasy, które wchodzą w skład 1820 ha lasów należących do Leśnictwa Kolesin. Dominującym gatunkiem drzew na terenach zalesionych jest sosna stanowiąca aż 93% ogólnej powierzchni, a następnie świerk, modrzew, daglezja, buk, dąb, jesion, lipa, olsza, topola oraz brzoza. Bogactwem lasów jest również atrakcyjna szata roślinna, którą stanowią mchy i paprocie oraz jagody, poziomki, jeżyny, głóg, tarnina, a w okresie jesiennym grzyby.
Kolesin mimo niewielkiej ilości lasów może się poszczycić kilkoma drzewami, które są Pomnikami Przyrody, znajdującymi się w parku przy jeziorze. Są to:
- wiąz szypułkowy (2 sztuki),
- klon zwyczajny,
- dąb szypułkowy,
- lipa szerokolistna, która ma w obwodzie 770 cm.
Obszarem cennym przyrodniczo naszej wsi są tereny samego jeziora, jak również tereny wokół niego, które są objęte strefą chronionego krajobrazu. Jezioro Wojnowskie wraz z przylegającym do niego trzcinowiskiem charakteryzuje się bogatą florą. Wśród roślinności wyróżnia się grążel żółty, grzybień biały, występuje tu także kruszczyk szerokolistny, pałka wodna, tatarak, oczeret jeziorny, manna mielec, pałka szerokolistna, rogatek sztywny, wywłócznik kłosowy, ponikło igłowe, turzyca zaostrzona, turzyca sztywna, rdest ziemnowodny, szczaw wodny, jaskier wielki, niezapominajka błotna, knieć błotna i rdestnica pływająca.

Świat zwierzęcy
W okolicach sołectwa można spotkać wiele gatunków ryb, ptactwa i zwierząt. W sąsiedztwie zabytkowego zespołu pałacowo-parkowego znajduje się trzcinowisko stanowiące ostoję przyrody. Jezioro Wojnowskie wraz z nim i pasem zadrzewień jest miejscem lęgu wielu gatunków ptaków, między innymi gągoła, cyranki, gęgawy, bączka, błotniaka stawowego, dziwonii, łyski, perkoza dwuczubego, krzyżówki i łabędzia niemego. Obserwowano tu również markaczkę, uhlę, edredona, nura czarnoszyjego i łabędzia krzykliwego. Zauważono w nim również wiele gatunków ryb, co sprawia, że okolica cieszy się zainteresowaniem nie tylko miejscowych wędkarzy.
Na uwagę zasługują również bobry, których działalność już nie raz zauważono. Bobry wywierają silny wpływ na środowisko, w którym żyją. Wznosząc tamy na ciekach wodnych, podnoszą poziom wód powierzchniowych, co uznawane jest za najważniejszy skutek ich obecności w zasiedlonym terenie.
Nie możemy również zapomnieć o zwierzynie żyjącej w tutejszych lasach na terenie Leśnictwa Kolesin, którą dzieli się na grubą i drobną. W pierwszej grupie znajdziemy jelenia, dzika oraz daniela, natomiast sarna, zając, królik oraz bażant to przedstawiciele drugiej grupy.

Wody powierzchniowe
Na terenie sołectwa znajdują się dwa zbiorniki wód powierzchniowych. W Janowcu mamy stawek, przy którym często spotykamy wędkarzy łowiących rekreacyjnie ryby. Największym zbiornikiem wód powierzchniowych znajdującym się w Kolesinie jest Jezioro Wojnowskie, które leży na Pojezierzu Łagowskim w dorzeczu Obrzycy w województwie lubuskim na południowy zachód od Babimostu na wysokości 53 m n.p.m.. Powierzchnia jeziora wynosi 229 ha. Akwen składa się z dwóch odnóg, każda długości ok. 3 km i szerokości ok. 0,4 km, zbiegających się ku południu w trzecią odnogę długości ok. 1 km. Maksymalna głębokość jeziora - 9,7 m, brzegi dość wysokie, piaszczyste, w większości porośnięte lasem sosnowym, do wschodniej odnogi wpływa z południowego krańca Gniła ( Leniwa ) Obra, i kieruje się do Obrzycy. Na wschodzie Jezioro Wojnowskie połączone jest strugą Wąchabka z jeziorem Liny, Wąchabskim i Wielkowiejskim. Na południowo-wschodnim brzegu Jeziora Wojnowskiego leży Wojnowo, natomiast na północno- zachodniej odnodze - wieś Kolesin.
Jezioro jest pochodzenia polodowcowego i zaliczyć je można do typu rynnowego. Jezioro Wojnowskie (Wschodnie i Zachodnie) przed 90 laty stanowiły jeden zbiornik w kształcie litery V. Przegrodzenie przewężenia nasypem drogowym z mostem spowodowało powstanie dwóch zbiorników od odmiennych ekosystemach. Część wschodnia przybrała charakter rozlewiska rzecznego na drodze rzeki Obry Leniwej, a część zachodnia jest typowym jeziorem polodowcowym.
Cechą charakterystyczną jeziora jest fakt, że przepływające wody Obry Leniwej oddziaływają bezpośrednio na południową część jeziora powodując w niej częstszą wymianę wody. Jezioro Wojnowskie Zachodnie położone jest w I podstrefie (ścisłej ochrony) ujęcia wody pitnej dla miasta Zielonej Góry zlokalizowanego na rzece Obrzycy.

Gleby
Ogólna powierzchnia obrębu geodezyjnego sołectwa Kolesin wynosi 313,94 ha, w tym 237 ha gruntów ornych. Charakterystykę i podział gleb ułatwia systematyka, która wprowadza klasyfikację z uwzględnieniem przyczyn powstawania i podobieństw określonych jednostek glebowych. Systematyka czy klasyfikacja gleb powinna uwypuklać genezę ich powstawania, a poza tym zawierać ocenę przydatności i wartości użytkowej gleby. W obrębie gruntów ornych wydziela się 9 klas bonitacyjnych, oznaczonych symbolami: I, II, III a, III b, IV a, IV b, V, VI i VI Rz, jednakże w sołectwie możemy wyróżnić tylko 6 klas. Są to:
- gleby klasy III (a i b) - gleby orne średnio dobre,
- gleby klasy IV (a i b) - gleby orne średnie,
- gleby klasy V - gleby orne słabe,
- gleby klasy VI - gleby orne najsłabsze.
W sołectwie łąki i pastwiska zajmują obszar 35,34 ha. Są one usystematyzowane w 3 klasach, a mianowicie w IV, V oraz VI.

Zasoby naturalne
Na terenie sołectwa występują tylko surowce skalne, takie jak: piasek, glina oraz żwir.

Drogi
Przez miejscowość Kolesin przebiegają dwie główne drogi: wojewódzka nr 304 relacji Okunin – Nowe Kramsko – Babimost – Kosieczyn, przy której znajduje się również Janowiec, oraz powiatowa nr 1191F relacji Kolesin – Stare Kramsko – Wojnowo. Sieć komunikacji w miejscowości ułatwiają również drogi gminne, które są drogami gruntowymi umożliwiającymi dojazdy do posesji i pól pobliskich gospodarzy. Taki układ dróg pozwala na bezproblemową łączność z sąsiadującymi miejscowościami
i miastami.
Sołectwo może się również poszczycić dobrą komunikacją autobusową, ponieważ obsługuję ją kilku przewoźników. Autobusy jeżdżą co 1,5-2 godziny, co bardzo ułatwia osobom niezmotoryzowanym dotarcie do Babimostu, Wolsztyna czy też Sulechowa i Zielonej Góry.

Środowisko kulturowe
W centrum miejscowości (na skrzyżowaniu drogi wojewódzkiej z drogami powiatowymi) znajduję się Leśniczówka oraz figura Świętego Antoniego. Historia kaplicy sięga lat powojennych, kiedy w latach pięćdziesiątych repatrianci osiedlając się w miejscowości zapragnęli, by jakiś patron nad nimi czuwał i miał ich w opiece. Spośród wielu został wybrany Św. Antoni, który sprawował nad nimi opiekę na kresach. Repatrianci w ramach podziękowań za cudowne ocalenie i szczęśliwe dotarcie na ziemie polskie z własnych środków sfinansowali i wybudowali kapliczkę dla swojego orędownika. Św. Antoniego jako swojego patrona uznają franciszkanie, siostry antonianki i antoninki, mieszkańcy Lizbony, górnicy, małżonkowie, narzeczeni, położnice, ubodzy. Wzywano Św. Antoniego jako orędownika w przypadku bezpłodności, w sprawach rodzinnych, podczas zarazy bydła. Najbardziej jest dla nas znany jako patron ludzi i rzeczy zagubionych. Kolesińska figura przedstawia Św. Antoniego w habicie franciszkańskim z Dzieciątkiem Jezus jako Zbawicielem Świata. Jezus trzyma prawą rączkę w geście błogosławieństwa. Atrybutami Świętego są tutaj lilia (symbol niewinności) i chleb (symbol dostatku). Leśniczówka z kolei wybudowana została w 1955 roku i jest przeznaczona jako miejsce pracy i zamieszkania leśniczego sprawującego opiekę nad roślinnością oraz zwierzyną występującą w lasach Leśnictwa Kolesin. Pierwszym leśniczym był Leon Małycha. Leśniczówka została odnowiona w ostatnich latach i teraz pięknie się komponuje z krajobrazem wsi.
Dwór w Kolesinie (dawny Goltzen) usytuowany jest w południowej części wsi, w zespole dworsko-parkowo-folwarcznym. Budynek dworu stanowi element dominujący całego kompleksu, po którego północnej stronie rozciąga się park, a po stronie południowej, wokół czworobocznego dziedzińca, znajdują się zabudowania folwarczne, m.in. dawna stajnia i kuźnia (od wschodu), obora (od południa), budynki dawnej gorzelni oraz obór (od zachodu), zaś zewnętrzną pierzeję zachodnią tworzą, sąsiadujące z nimi równolegle: budynek mieszkalny oraz stodoła.

Tradycje, obrzędy, gwara
Specyficzne tradycje i obrzędy, które niegdyś były kultywowane przez miejscową społeczność, dziś są niestety zacierane z upływem czasu. W Kolesinie funkcjonuje Koło Gospodyń Wiejskich. W dawnych czasach umilało mieszkańcom niejeden wieczór organizując liczne wieczorki i spotkania z okazji Dnia Kobiet, Dnia Babci czy też Dnia Dziecka. Kobiety spotykały się na tzw. piórnicy, czyli darciu gęsiego pierza czy też na pleceniu wieńców dożynkowych. Gdy minęła zima i nastał maj, wszyscy mieszkańcy bez względu na wiek, spotykali się przy kaplicy Św. Antoniego na majowym nabożeństwie śpiewając pieśni na cześć Matki Bożej.
Dziś na uwagę zasługują procesje błagalne do przydrożnych kapliczek: Serca Jezusowego, Św. Józefa i Św. Antoniego (w Kolesinie). Procesje te nazywane Dniami Krzyżowymi nawiązują do pobożności ludu z okresu średniowiecza, kiedy to gromadzono się i z procesją wędrowano po polach i zakątkach parafii, aby błagać o deszcz i dobre plony. Zwyczaj ten zachował się w nowokramskiej parafii do dzisiejszych czasów. Jak nakazuje tradycja Dni Krzyżowych, wierni z okolicznych miejscowości gromadzą się przez trzy dni i wędrują, niosąc chorągwie i modlitwę po polach, docierając do przydrożnych kapliczek, o które dbają dobre i pobożne serca. Niesione prośby do Boga o błogosławieństwo dla rolników ze Starego i Nowego Kramska, Kolesina, Karolewa, Janowca i Wojnowa jednoczą uczestników w trudzie wędrówki, której celem są nie tylko plony na ziemi, ale i te duchowe, których siewcą jest Bóg. Jak pisała poetka Maria Zientara Malewska, nauczycielka w polskiej szkole w Nowym Kramsku w 1938 r.: „Lud nasz poczciwy i bogobojny/ Kocha praojców wiarę i mowę...” i tak jest do dzisiaj.
Innym godnym wspomnienia zwyczajem, jest robienie baranka z masła, przeznaczonego na wielkanocne śniadanie. Tradycyjny baranek to figurka wykonana z ciasta, upieczona w specjalnej formie. Pieczywo święcono w Wielką Sobotę i ustawiano pośrodku umajonego stołu. Najczęściej baranek ma chorągiewkę z napisem Alleluja - jak Zmartwychwstały Chrystus ze sztandarem (symbolem zwycięstwa i triumfu). Dziś jest zrobiony z cukru, czekolady lub marcepana, lecz u nas, jak i w sąsiednich miejscowościach w koszyczkach nadal honorowe miejsce zajmuje tradycyjny baranek z masła.
Kolesin znajduje się w bliskim sąsiedztwie Nowego Kramska, które wyróżnia specyficzny dialekt gwary kramskiej. W związku z tym, odnajdujemy w mowie mieszkańców sołectwa zapożyczenia zwrotów i wyrażeń, do których należą:
płat – ścierka                          polewaczka –  śmigus dyngus  
wymborek – wiadro                   śneka z glancem – drożdżówka
sklep – piwnica                        śtupowanie – cerowanie
siń – korytarz                          izba – pokój
kosmatki – agrest                     świentejanki – porzeczki
plećka – filiżanka                      wrota – brama
na szago – na skos                   deczki – serwetki
plumpać – pompować                siypka – szufelka
kluka – kwoka                          kapołka – serwatka
nicpoty – niegrzeczny               pouchraniać – posprzątać
śworta – skórka od słoniny         ryćka – stołek, taboret
kiszka – kiełbasa                       leberka – pasztet
śnijtka – kromka chleba              busia – babcia
jaucha – gnojówka                    wetkać – włożyć        
bruma – duża mucha                  tytka – torebka     
korbas – dynia                          pyrki – ziemniaki
kwyrlonki – zupa ziemniaczana     guś – gęś
guła – indyk                              cyga – koza        
Na wyróżnienie zasługują również dawne zawody, wykonywane przez miejscowych mieszkańców. Są to m.in.: stolarz, pszczelarz, murarz, cieśla oraz masarz.

Specyficzne potrawy
Sołectwo nie może się pochwalić własnymi specyficznymi potrawami. Jednakże nie oznacza to, że w kuchni tutejszych gospodyń nie zjemy tradycyjnych regionalnych specjałów. Wiele pysznych potraw gospodynie przygotowują korzystając z przepisów „krumskich” sąsiadek, które są mistrzyniami w tym fachu. Na uwagę zasługują najbardziej rozpowszechnione tradycyjne potrawy, które królują do dziś na niejednym stole, takie jak pyry z gzikiem, kwaśne jaja, kwyrlunka czy też ślepe ryby.
Regionalnych dań możemy również skosztować w Karczmie Taberska, która w swojej karcie menu umieściła takie potrawy.

Fakty i legendy historyczne
Dwór w Kolesinie należał do dóbr rycerskich, których właścicielem był landrat powiatu Babimost Hans Wilhelm von Unruhe. Zarządcą kolesińskiego folwarku zamkowego został Emil Rudelius. Jednakże po bezpotomnej śmierci marszałka Ladtagu Wilhelma Unruhe, całość jego dóbr została przejęta przez Komisję Kolonizacyjną.
Kolesin odegrał bardzo ważną rolę na tutejszych ziemiach podczas Powstania Wielkopolskiego w 1919 roku, co zostało poniżej opisane.
Germanizacja ziem polskich miała wpływ na zmianę nazw miejscowości na ich niemieckie odpowiedniki, w skutek takiego działania Kolesin przyjął nazwę Goltzen. Walka z językiem polskim w szkołach i urzędach, kościele, seria ustaw antypolskich miały skutecznie skłonić ludność polską do wyrzeczenia się swej narodowości. Mieszkańcy jednak nie chcieli się poddać, posyłali swoje dzieci do polskich szkół co spotykało się niejednokrotnie z dyskryminacją polskich rolników ze strony niemieckich pracodawców. Mówi o tym m.in. Kronika polskiej szkoły z Nowego Kramska, gdzie odnajdujemy następujący zapis: „Po wakacjach przeszło 3 uczniów do szkoły niemieckiej. (…) Jako powód podał rolnik N, iż ma 6 synów, dwóch starszych musi dać na naukę, a ponieważ ze świadectwem polskiej szkoły żaden majster uczniów nie przyjmie, więc jest zmuszony dwóch starszych synów przekazać do niemieckiej szkoły. Rolnik podał następujący powód. Od kilku lat mam pracę we dworze w Goltzen (Kolesin). Urzędnik tutejszy, pan Krause, oświadczył mi, jeżeli w przeciągu trzech dni nie poślę syna do niemieckiej szkoły, wydali mnie z pracy.”
Administracja niemiecka zdawała sobie sprawę z tego, że grupą społeczną, która można przy pomocy szantażu gospodarczego izolować od wpływu polskich organizacji, byli robotnicy.
Przebieg drugiej wojny światowej po pierwszych oszałamiających sukcesach okazał się dla Niemiec niekorzystny. Na początku 1945r. nie ulegało wątpliwości, że klęska III Rzeszy była kwestią czasu. Wyzwolenie Babimostu i sąsiednich miejscowości nastąpiło w wyniku wielkiej operacji wojennej, rozpoczętej przez Armię Radziecką w styczniu 1945r. nad Wisłą, w wyniku tych działań pod koniec miesiąca wyzwolony zostało Nowe Kramsko i Kolesin. Polska ludność Babimojszczyzny i okolicznych miejscowości w pierwszych dniach po wyzwoleniu nadal pozbawiona była jakichkolwiek zorganizowanych form życia społecznego i gospodarczego. Wszystkie polskie organizacje zostały zlikwidowane przez Niemców jeszcze na początku wojny. W takiej sytuacji zaistniała konieczność stworzenia polskiej reprezentacji, dbającej o interesy ludności autochtonicznej. I tak też się stało, zaczęto powoływać kolejne urzędy, w tym również sołtysów dla Nowego Kramska i Kolesina. W taki sposób powstawała po wojnie polska administracja. Miejscowość się rozrastała, bowiem napływali do niej nowi przesiedleńcy i repatrianci. Mieszkańcy Kolesina nawiązali kontakty w ludnością odległej o 1km sąsiedniej wioski. Nowe Kramsko było dla tej wsi miejscowością o ważnym znaczeniu, bowiem znajdowały się tam: szkoła, sklepy spożywcze, warsztaty rzemieślnicze, kościół, sala widowiskowa itp., a więc instytucje stymulujące wzajemne kontakty mieszkańców wsi.
Działania powstania wielkopolskiego na terenie Nowego Kramska i Kolesina. Na temat samego powstania powstało sporo publikacji, ale dla mieszkańców Nowego Kramska i Kolesina najważniejsze są wydarzenia, które miały miejsce w nocy z 2 na 3 lutego 1919 roku. W tym czasie Niemcy skoncentrowali swoje siły w tych miejscowościach. Dnia 2 lutego około godziny 16 odbyła się w restauracji Chudzickiego w Babimoście narada dowództwa z udziałem ochotników pochodzących z Nowego Kramska, na której obmyślono plan działania, a już o godzinie 23 odbyła się na rynku zbiórka alar¬mowa, dokonano podziału kompanii i pod osłoną nocy poszczególne plutony wyruszyły celem zajęcia stanowisk wyjściowych. Nocny atak przygotowany został w następujący sposób. Pierwsza grupa w sile jednego plutonu liczącego około 30 ludzi pod dowództwem Wacława Piweckiego miała przejść przez lasy kuligowskie, zamarznięte Jezioro Wojnowskie, zdobyć Kolesin wzdłuż drogi od Starego Kramska, zdobyć lub unieszkodliwić 4 działa stojące we wgłębieniu za Kolesinem i uderzyć na Nowe Kramsko od strony Kolesina. Druga grupa, także w sile plutonu, pod dowództwem Izydora Napierały i Borowczaka miała zaatakować wieś z lasu wzdłuż drogi Wojnowo – Nowe Kramsko. Trzecia grupa w sile zwiększonego plutonu pod dowództwem Cieślika miała uderzyć na Nowe Kramsko od północy, od toru kolejowego Babimost – Kolesin.

Place i miejsca publicznych spotkań
W sołectwie znajdują się miejsca, w których mogą się spotkać dzieci, młodzież jak i dorośli. Najmłodsi spędzają czas na placu zabaw, który integruje i pobudza do wspólnych zabaw. Młodzież spotyka się w świetlicy wiejskiej, do której Rada Sołecka zakupiła z własnych środków nowy stół do pin ponga oraz piłkarzyki. Jest to również miejsce, w którym corocznie spotyka się cała społeczność wiejska na święconce.
Z kolei najstarsi mieszkańcy sołectwa jak i okolicznych miejscowości odwiedzają Karczmę Taberska, znajdującą się w sąsiedniej wiosce na terenie gospodarstwa agroturystycznego AgroTabera, która słynie z tradycyjnej polskiej gościnności. Odwiedzający to miejsce mają możliwość skosztowania niezwykłych w smaku regionalnych potraw przyrządzanych na wiele sposobów. Gospodarze zapewniają doskonałą zabawę poprzez organizacje m. in.: biesiad, kuligów, wycieczek „Wozem Tabery”, które są niezwykłą przygodą dla młodszych gości. W miejscu tym można zorganizować różnorodne przyjęcia, spotkania towarzyskie i w gronie rodzinnym.
W 2011 roku gruntownie wyremontowano i zmodernizowano świetlicę wiejską w Kolesinie. Zakres prac obejmował :
- dobudowę pomieszczenia kuchennego i sanitariatów
- dobudowanie drugiego wejścia wraz z podjazdem dla osób niepełnosprawnych
- wykonanie docieplenia i elewacji na dobudowanej części budynku
- wymianę stolarki drzwiowej
- rozwinięcie instalacji elektrycznej, wodociągowej, gazowej i sanitarnej
- wykonanie wentylacji
- odnowienie pomieszczeń
- zakup wyposażenia kuchennego w tym przemysłowego zlewu, okapu, kuchenki elektryczno-gazowej i szafek kuchennych.

Szlaki turystyczne, ścieżki dydaktyczne
Miejscowość Kolesin leży na trasie Szlaku Koźlarskiego im. Tomasza i Walentego Brudłów, którego ideą jest ochrona dziedzictwa kulturowego południowych rubieży Regionu Kozła, położonych w południowo-zachodniej Wielkopolsce, na pograniczu woj. wielkopolskiego i lubuskiego. Wyróżnikiem tego szlaku jest instrument muzyczny z rodziny dud, zwany kozłem – skąd też nazwa regionu. Celem jest prezentacja i popularyzacja tradycji kultury ludowej regionu kozła, licznych śladów walk powstańczych o zachowanie polskości oraz różnorodnych walorów turystycznych i przyrodniczych.
Trasa Szlaku Koźlarskiego:
Kopanica – Mała Wieś – Wąchabno – Linie – Wojnowo – Stare Kramsko – Kolesin – Nowe Kramsko – Laski – Podmokle Małe

Gospodarstwa rolne
Na terenie wsi Kolesin i Janowiec znajduje się łącznie 69 gospodarstw domowych, w tym 40 gospodarstw rolnych o zróżnicowanej powierzchni, należących do tutejszej społeczności i mieszkańców pobliskich miejscowości, z czego 29 stanowi gospodarstwa rolne specjalizujące się m.in. w uprawie zbóż, roślin okopowych oraz hodowli bydła mlecznego i mięsnego, a także trzody chlewnej.
Najwięcej gospodarstw rolnych, bo aż 21, jest o powierzchni od 1 do 5 ha, co stanowi ponad 50%. Najmniejszy odsetek stanowią gospodarstwa największe, czyli o powierzchni powyżej 10 ha.

Użytkowanie gruntów
Ogólna powierzchnia obrębu sołectwa Kolesin wynosi: 584,89 ha w tym:
- grunty orne: 370,42 ha
- łąki i pastwiska: 40,44 ha
- lasy: 111,34 ha
- drogi: 21,22 ha
- pozostałe : 29,55 ha
Dominujący udział zajmują grunty orne, które stanowią aż 76 % wszystkich gruntów, następnie łąki i pastwiska oraz lasy. Niewielki udział stanowią nieużytki, grunty dzierżawione oraz pozostałe.
Należy również wspomnieć, że sołectwo posiada 19,8 ha gruntów zmeliorowanych oraz 2600 mb rowów. Przeprowadzone zabiegi melioracyjne miały na celu polepszenie żyzności gleby, poprzez odpowiednie osuszanie i nawadnianie gruntów.

Charakterystyka miejscowości.
Stare Kramsko to wieś położona w powiecie zielonogórskim województwa lubuskiego, w gminie Babimost. Zajmuje powierzchnię ponad 505 ha. Miejscowości z nią graniczące to : od strony południowej Wojnowo, a od strony północnej Kolesin i dalej Nowe Kramsko. Wieś położona nad pięknym Jeziorem Wojnowskim ma szanse stać się wspaniałą miejscowością letniskową. Jej mieszkańcy żyją głównie z rolnictwa i turystyki. W skład miejscowości wchodzi przysiółek – Marianówka.
Stare Kramsko położone jest w bliskim sąsiedztwie Babimostu, Kargowej, Sulechowa oraz położonych nieco dalej Zielonej Góry, Świebodzina i Wolsztyna, w których znajdują się ośrodki administracyjne, akademickie, kulturalne i przemysłowe.
W miejscowości znajdują się 84 gospodarstwa domowe oraz 18 gospodarstw rolnych – produkcji mieszanej, 2 gospodarstwa agroturystyczne, 2 fermy bydła mlecznego i mięsnego oraz 1 ferma trzody. Ogółem wieś zamieszkuje 281 osób.
Na terenie Starego Kramska znajduje się Przedszkole Publiczne, plac zabaw dla dzieci, sala wiejska (zbudowana w czynie społecznym w pierwszej połowie lat 70-tych i wyremontowana przez Gminę w 2010 roku). Gmina zbudowała także remizę strażacką.
Cały obszar wsi jest zelektryfikowany i zgazyfikowany. Zasilanie elektroenergetyczne na poziomie 15 kW odbywa się z istniejących stacji zlokalizowanych w Wolsztynie, poprzez napowietrzną linię przesyłową zbudowaną na konstrukcjach żelbetowych wraz ze stacjami transformatorowymi.
Przez wieś przebiega magistrala gazowa średniego ciśnienia, co pozwala wszystkim gospodarstwom na korzystanie z gazu.
Miejscowość Stare Kramsko jest w pełni zwodociągowana oraz ztelefonizowana.
W latach 1960 – 1961 w sołectwie Stare Kramsko grunty rolne zostały zmeliorowane. Ogólna ich powierzchnia wynosi 55 ha, z czego 52,50 ha stanowią grunty orne oraz 2,50 ha użytki zielone. Długość rowów melioracyjnych wynosi 6 860 m.

Historia miejscowości
Stare Kramsko, jako wieś rycerska zorganizowana na prawie polskim, powstało na przełomie XII/XIII wieku. W 1320 roku ówczesny właściciel wsi-rycerz Miron z Lasocic podarował ją klasztorowi cystersów z Obry, którzy byli jej właścicielami do XVIII wieku. Podczas "potopu szwedzkiego" w 1657 r. wieś "w popiół i gruzy zamieniono", toteż klasztor w 1722 r. zmuszony był sprzedać „pustki” istniejące we wsi. W wyniku II rozbioru Rzeczypospolitej w 1793 roku, znalazła się w państwie pruskim. Przez cały okres zaborów i okupacji wieś zachowała polski charakter. W początkach wieku XIX liczyła 26 domów, 212 mieszkańców i wg Ludwika Platera – należała do rodziny Garczyńskich, a później do Juliusa Rudeliusa. Po sekularyzacji klasztoru oberskiego wieś darowana została Christofowi Unrugowi, który następnie ją sprzedał. Od końca XIX wieku wzmożono walkę germanizacyjną w Starym Kramsku. Przeciwstawiła się temu wówczas grupa mieszkańców, ograniczająca wpływy wysiłków germanizacyjnych. Czyniono to w ścisłym porozumieniu z działaczami nowokramskimi. Dzięki staraniom Teodora Spiralskiego, wielu mieszkańców Starego Kramska wzięło udział w Powstaniu Wielkopolskim, a po l wojnie światowej utworzyli Koło Związku Polaków w Niemczech - organizacji skupiającej całe polskie życie narodowe. Pomimo usilnych działań Teodora Spiralskiego Stare Kramsko nie zostało włączone do nowo powstałej Polski i pozostało w granicach Niemiec. 1 maja 1929 roku powstała tu Polska Katolicka Szkoła Powszechna. Istniał tu oddział Związku Polaków w Niemczech, Towarzystwo Młodzieżowe, zespól sportowy, kurs przysposobienia rolniczego. 29 stycznia 1945 roku Stare Kramsko powróciło do Macierzy.

Ukształtowanie przestrzeni publicznej
Architektura wsi jest specyficzna dla danego regionu. Charakteryzuje ją zabudowa zagrodowa ściśle powiązana z rozwojem rolnictwa, świadcząca o wielowiekowej tradycji. 
Teren przeznaczony do użytku publicznego, tworzy przedszkole, plac zabaw, boisko, remizę OSP. Sala wiejska położona w bezpośrednim sąsiedctwie.
Ponadto w Starym Kramsku znajdują się dwa miejsca pamięci narodowej. Pierwszy to Pamiątkowy Obelisk upamiętniający założenie, w dniu 1 maja 1929 roku, pierwszej Polskiej Katolickiej Szkoły Powszechnej po niemieckiej stronie granicy. Szkoła powstała na posesji państwa Gabałów. Drugim jest obelisk – kapliczka, upamiętniająca losy ludności walczącej o wolność i polskość tych ziem. W okresie Powstania Wielkopolskiego, które wybuchło 27 grudnia 1918 roku, ochotnicy ze Starego i Nowego Kramska brali udział w walkach powstańczych. Obecnie w tym miejscu corocznie odbywają się nabożeństwa majowe. Do tego miejsca mieszkańcy udają się również z okazji obchodzonych we wsi uroczystości.
Przez miejscowość przebiega droga powiatowa łącząca ze sobą pobliskie wsie Kolesin i Wojnowo. Na odcinku zabudowanym ma ok. 2 km długości. Zabudowania znajdują się po obu stronach miejscowości, z których jedna strona ściśle przylega do linii jeziora. W centrum wsi istnieje swobodny dostęp do jeziora. W tym miejscu znajduje się wiejska plaża, z której korzystają mieszkańcy wsi i turyści.

Położenie.
Szerokość i długość geograficzna miejscowości Stare Kramsko wynosi:
52° 06' 35.64'' N
15° 45' 56.73'' E

Walory krajobrazu.
Stare Kramsko to piękna wieś, urokliwie położona wśród lasów nad zachodnim brzegiem Jeziora Wojnowskiego. Jest oazą ciszy i spokoju, miejscem wypoczynku dla turystów, letników i wczasowiczów. Istnieją dowody, że powstało wcześniej niż sąsiednie miejscowości. Mieści się w zachodniej części gminy Babimost, w powiecie zielonogórskim województwa lubuskiego. W najbliższym sąsiedztwie znajdują się : Kolesin, Nowe Kramsko, Wojnowo i Kargowa. Odległość do stolicy powiatu, którą jest Zielona Góra, wynosi ok. 40 km, a od Poznania ok.100 km .
Wieś położona jest nad Jeziorem Wojnowskim, z dala od zgiełku wielkich miast, wśród rozległych lasów sosnowych i krętych brzegów wijących się morenowych wzgórz. Jezioro Wojnowskie składa się z dwóch, połączonych rzeką Leniwą Obrą, rynnowych jezior polodowcowych, których łączna powierzchnia wynosi 232 ha, a średnia głębokość wynosi ok. 9,7 m. Większe Jezioro Wojnowskie (zachodnie) ma 147 ha. Jego długość wynosi ok. 3 km, a max szerokość nie przekracza 400 m. Kształtem podobne jest Jezioro Wojnowskie (wschodnie), zwane także Tucholą. Ma jednak powierzchnię mniejszą, bo zajmuje obszar 85 ha. Osobliwość tego akwenu stanowi pięknie kwitnący grzebień biały oraz liczne gatunki ryb.
Krajobraz wsi, to malowniczy teren o zróżnicowanej konfiguracji, z dużą ilością łąk i lasów iglasto – liściastych.

Walory klimatu
Łagodny mikroklimat i spokój spowodowały powstanie w pobliżu Starego Kramska – w Wojnowie - Szpitala Rehabilitacyjno – Leczniczego dla Dzieci, zajmującego się leczeniem chorób górnych i dolnych dróg oddechowych oraz schorzeń o podłożu alergicznym.
Łagodny klimat z przelotnymi opadami deszczu i dużym nasłonecznieniem oraz zachodnie umiarkowane wiatry stwarzają bardzo korzystne warunki zarówno dla rolnictwa (uprawy polowe), jak i dla turystów tutaj wypoczywających.
Nizinny charakter tej krainy, uformowany przez lodowce, od wieków był wykorzystywany przez człowieka. Czysty ekologicznie rejon, brak kopalin i wieloletnie tradycje zadecydowały o rolniczym charakterze tego obszaru.

Walory szaty roślinnej
Około pięćdziesiąt procent ogólnej powierzchni obrębu sołeckiego zajmują lasy sosnowe, olchowe i brzozowe. Można spotkać w nich również pojedyncze dęby. Bogactwem lasów jest atrakcyjna szata roślinna, którą stanowią mchy, paprocie, jagody, poziomki, jeżyny, głóg, tarnina, a w okresie jesiennym grzyby. Właśnie dla dużej ich ilości i wyśmienitej jakości, w okresie plonowania do Starego Kramska przyjeżdżają turyści z różnych okolic Polski.

Wody powierzchniowe
Największym zbiornikiem wód powierzchniowych w obrębie wsi jest Jezioro Wojnowskie, połączone z rzeką Leniwą Obrą i posiadające system rowów melioracyjnych. Charakterystyczną cechą jeziora jest to, że przepływające wody Leniwej Obry oddziaływują bezpośrednio na południową część jeziora, powodując w niej częstszą wymianę wody. Jezioro Wojnowskie (zachodnie), położone jest w I podstrefie ścisłej ochrony ujęcia wody pitnej dla miasta Zielona Góra, zlokalizowanego na rzece Obrzycy.

Gleby
Ogólna powierzchnia obrębu geodezyjnego wsi Stare Kramsko wynosi 505,77 ha, w tym grunty orne stanowią 413,29 ha.

Drogi
Przez wieś przebiega droga powiatowa, łącząca Wojnowo, Stare Kramsko i Kolesin. Drogi gruntowe, gminne oraz dojazdowe do pól są na bieżąco modernizowane i naprawiane. Łączna długość wszystkich dróg wynosi 19,19 km.

Osobliwości kulturowe

Na terenie Starego Kramska znajduje się zabytkowa dzwonnica, którą wybudowano w 1929r. Ufundowali ją mieszkańcy wsi – Maria i Walenty Kubikowie. Służyła do ostrzegania przed kataklizmami jak pożar, powódź czy gradobicie oraz informowała biciem dzwonów o śmierci kogoś z mieszkańców. Została umieszczona w rejestrze zabytków pod numerem 1848. Dwukrotnie dokonywano jej renowacji - w 1968 roku i w 2003 roku. Nadal pełni swe funkcje i służy mieszkańcom Starego Kramska.
Ponadto wieś posiada wiele kapliczek i krzyży przydrożnych.
Charakterystyczne dla wsi są obchodzone corocznie „Dni Krzyżowe”. Są to piesze pielgrzymki do kapliczek przydrożnych położonych na terenie parafii. Są to trzy szczególne dni. Każdego dnia, uczestnicząc w procesji, modlimy się o stosowną pogodę, dobre urodzaje i zdrowie dla rolników.

Święta, odpusty, pielgrzymki
Na uwagę zasługują organizowane co roku pielgrzymki do Wielenia, Lichenia oraz do Częstochowy. Ponadto w miesiącu wrześniu parafia nowokramska, a więc i mieszkańcy Starego Kramska, obchodzą odpust parafialny połączony z dożynkami kościelnymi, dziękując Bogu za zebrane plony.

Tradycje, obrzędy, gwara
Stare Kramsko wyróżnia specyficzny dialekt gwary kramskiej, kształtowany przez lata. Można by tu wymieniać bardzo długo, ale przedstawimy tylko wybrane nazewnictwa gwarowe:
- wymborek - wiadro
- koło - rower
- sklep - piwnica
- świentejanki - porzeczki
- źdźybko - trochę
- alkież - pokój przy kuchni
- po zapłociu - za ogrodem
- knypsać - robić zdjęcia
- zaryglować wrota - zakluczyć bramę
- śtupanie - cerowanie
- śturleje - wyboje ( na drodze )
- póć tu - choć tutaj ( podejdź do mnie )
- pochynterowune - pogięte
Na wyróżnienie zasługują również dawne zawody wykonywane przez miejscowych mieszkańców. Byli to – rybak, szewc, kowal, rzeźnik. Swoją ciężką pracą przyczynili się do budowania dzisiejszego wizerunku wsi. Cieszyli się dużym uznaniem i szacunkiem dawnej społeczności.
Najważniejszą i kultywowaną tradycją, sięgającą swymi korzeniami XIX wieku, jest gra na koźle weselnym – dudowym instrumencie muzycznym. Przed wojną istniała kapela koźlarska, która występowała na weselach i zabawach wiejskich. Obecnie zajęcia nauki gry na tym instrumencie prowadzone są w szkole .
Inne specyficzne tradycje i obrzędy to piórnica, czyli darcie pierza gęsiego w długie zimowe wieczory, obchody nocy świętojańskiej, spotkania okolicznościowe z okazji Dnia Kobiet, Dnia Matki oraz dożynki – Święto Plonów. Większość spotkań uświetnia potrawami Koło Gospodyń Wiejskich (KGW), słynące w okolicy z serwowania wyśmienitych dań.
Do tradycji możemy zaliczyć organizowane przez KGW, Radę Sołecką, Ochotniczą Straż Pożarną (OSP) zabawy andrzejkowe, sylwestrowe i karnawałowe, mające na celu pozyskanie dodatkowych środków na rzecz wsi.

Specyficzne potrawy
Niespotykane w innych regionach, a tradycyjne dla naszej wsi, specyficzne potrawy to:
- kwaśne jaja – jaja gotowane w koszulkach w zakwaszonej octem wodzie;
- kwyrlunka – rozbełtana montewką zupa ziemniaczana;
- ślepe ryby – zupa warzywna o smaku zupy rybnej, gotowana bez ryby. Smak otrzymuje się dzięki odpowiednim przyprawom;
- pryćki – zupa z dodatkiem ziemniaków i marchewki, doprawiona rozbełtanymi jajkami z odrobiną octu i zaprawiona słodką śmietaną;
- czernina po krumsku – rosół z gęsi lub kaczki, gotowany z dodatkiem suszonych owoców, doprawiony krwią drobiową i „zaklepką” z mąki;
- bryja (popejza) – sos ze śledzia i cebuli podawany najczęściej z ziemniakami w mundurkach.

Ważne postaci historyczne

Na kartach historii Starego Kramska zapisany został heroizm i patriotyzm mieszkańców.
Wśród nich wyróżnili się:
- Jan Cichy – działacz na rzecz obrony ludności polskiej; członek Związku Polaków w Niemczech; współzałożyciel polskich szkół na Babimojszczyźnie; obrońca praw ludności polskiej; nazywany „ Królem Polaków ”; w latach 1939 – 1940 więziony w Sachsenchausen; po wojnie działacz: SL, ZSL i FJN oraz honorowy prezes Lubuskiego Towarzystwa Kulturowego.
- Teodor Spiralski – polski działacz na Babimojszczyźnie; organizator strajków szkolnych 1905 – 1940 i Powstania Wielkopolskiego 1918 – 1919. Tak jak wszyscy Polacy pogranicza, nosił Spiralski przed I wojną światową granatową maciejówkę, bardzo znienawidzoną przez Niemców, chcąc chociaż tym pokazać swoją odrębność narodową. W 1912 r., wspólnie z ks. Dudzińskim z Nowego Kramska, organizował Bank Ludowy, który przetrwał do 1939 r. i dobrze zapisał się w dziejach Babimojszczyzny. To Teodor Spiralski był stałym łącznikiem pomiędzy organizatorami Powstania Wielkopolskiego, a miejscową organizacją "Sokoła". Niemcy zdawali sobie sprawę z działalności Spiralskiego, który pracował w ścisłym porozumieniu z poznańskimi władzami powstańczymi, wchodząc także w skład Rady Powstańczej. W tym czasie nadali mu Niemcy przezwisko "Polen König" - Król Polaków, gdyż swą działalnością zasłużył sobie na ten przydomek.
- Walenty Brudło – skrzypek (brat koźlarza Tomasza), zwycięzca konkursu w 1937 r.; aktywny przedstawiciel lokalnej społeczności. Obecnie jego imieniem został nazwany Szlak Koźlarski, który wiedzie przez miejscowości: Kopanica – Mała Wieś – Wąchabno – Linie – Wojnowo – Stare Kramsko – Kolesin – Nowe Kramsko – Laski – Podmokle Małe. Jego ideą jest ochrona dziedzictwa kulturowego południowych rubieży regionu położonego w zachodniej Wielkopolsce, obszaru od połowy lat 90 ubiegłego wieku zwanego Regionem Kozła.

Place i miejsca publicznych spotkań
Głównym miejscem spotkań, występów, biesiad rekreacji w Starym Kramsku jest sala wiejska wraz z przyległym terenem, na którym znajduje się estrada. Sala mieści się na końcu wsi, w kierunku Wojnowa po lewej stronie i jest umiejscowiona pod lasem. Wybudowana została w latach 70-tych a na przełomie 2009/2010 roku została gruntownie wyremontowana. Wymieniono stolarkę okienną, założono klimatyzację, zmodernizowano centralne ogrzewanie. Odnowiono kuchnię, położono płytki na ścianach i podłodze, założono okap zakupiono zmywarko – wyparzarkę. Ocieplono budynek i wykonano nową elewację. Ponadto przebudowano chodnik przy sali, zbudowano przystań wodną przy jeziorze oraz ścieżkę rowerowo-pieszą łączącą przystań z salą wiejską.

Szlaki turystyczne, ścieżki dydaktyczne
Przez teren sołectwa przebiega ścieżka dydaktyczno – historyczna Gminy Babimost. Jest to szlak wiodący po zabytkach, miejscach pamięci narodowej i innych miejscach historycznych. Ścieżka składa się z 14 istotnych dla regionu miejsc i prowadzi przez Babimost – Podmokle Małe – Podmokle Wielkie – Laski – Nowe Kramsko – Stare Kramsko.
W każdej z wymienionych miejscowości znajdują się tablice z opisem historycznych obiektów w języku polskim i niemieckim. Zawierają one zdjęcie przedstawianego zabytku oraz mapę miasta lub gminy, na której zaznaczone są kolejne etapy tej ścieżki. W Starym Kramsku takim punktem godnym obejrzenia jest zabytkowa dzwonnica powstała w 1929 roku. Stare Kramsko może pochwalić się ponadto drugim szlakiem, którego historia sięga początków ubiegłego wieku. Jest nim Szlak Koźlarski im. Tomasza i Walentego Brudłów, biegnący przez miejscowości Kopanica – Mała Wieś – Wąchabno – Linie – Wojnowo – Stare Kramsko – Kolesin – Nowe Kramsko – Laski – Podmokle Małe. Wyróżnikiem tego szlaku i terenu jest instrument muzyczny z rodziny dud zwany kozłem. Stąd też wzięła się nazwa – Regionu Kozła. Celem szlaku jest prezentacja i popularyzacja tradycji kultury ludowej regionu.

Infrastruktura i rolnictwo
W Starym Kramsku znajduje się lokalna stacja wodociągowa, która dostarcza wodę wszystkim mieszkańcom wsi oraz turystom. W 2010 roku zakończono budowę sieci kanalizacyjnej. Obecnie wieś jest prawie w całości skanalizowana i zwodociągowana. Zasilanie energetyczne odbywa się z lokalnej stacji transformatorowej, której właścicielem są Zielonogórskie Zakłady Energetyczne – Rejon w Wolsztynie. Na terenie wsi Stare Kramsko znajduje się 18 gospodarstw rolnych, specjalizujących się w uprawie zbóż, roślin okopowych oraz hodowli bydła mlecznego i mięsnego, a także trzody chlewnej.

Związki i stowarzyszenia
Na terenie Starego Kramska funkcjonują:
- Koło Gospodyń Wiejskich
- Ochotnicza Straż Pożarna
- Rada Sołecka
- Grupa Odnowy Wsi
- Grupa Caritas – Oddział Parafialny
Wszystkie te organizacje działają aktywnie i zgodnie z przyjętymi statutami.
W Starym Kramsku prężnie funkcjonuje, od 1927 roku, Ochotnicza Straż Pożarna. W 2007 roku została wybudowana remiza strażacka. W nowym obiekcie pojawił się, w marcu 2008 roku, wcześniej eksploatowany samochód strażacki.
Ponadto we wsi, od 55 lat, aktywnie działa Koło Gospodyń Wiejskich, organizując różnego rodzaju imprezy okolicznościowe, rodzinne, spotkania integrujące mieszkańców. Ponadto w ostatnich miesiącach odbywają się zajęcia gimnastyczne dla pań dbających o swój stan zdrowia i kondycję fizyczną. Zarząd KGW organizuje również pielgrzymki i wycieczki w różne ciekawe zakątki Polski. Panie zawsze chętnie niosą pomoc słabszym i poszkodowanym. Przykładem jest powódź w 1997 roku. Przez cały czas rwania żywiołu, członkinie Koła z poświęceniem przygotowywały posiłki, które następnie dowoziły dla osób umacniających wały przeciwpowodziowe w miejscowościach Przewóz i Ledno .

Położenie
Wieś Podmokle Wielkie położona jest w północnej części Gminy Babimost, w województwie lubuskim i otoczona jest malowniczymi krajobrazami. Wieś leży nad jednym z dopływów Obry. Dookoła wsi znajdowały się grunty bagniste i podmokłe, skąd pochodzi jej nazwa. W pobliżu znajduje się bliźniacza wioska Podmokle Małe. Obie wsie stanowią jedną gromadę i jedną całość kulturalną.
Powierzchnia
Ogólna powierzchnia obrębu geodezyjnego wsi Podmokle Wielkie wynosi 1359 ha.
Ludność
Sołectwo Podmokle Wielkie zamieszkuje 349 mieszkańców.
Kobiety - 168
Mężczyźni - 181
Razem - 349
Wiek przedprodukcyjny - 80
Wiek produkcyjny - 219
Wiek poprodukcyjny - 50
Ilość gospodarstw
Na terenie sołectwa znajduje się 40 gospodarstw rolnych.
Zakłady produkcyjne, miejsca pracy
Około 12,5% mieszkańców utrzymuje się z działalności rolniczej. W sołectwie są również miejsca pracy w niżej wymienionych zakładach produkcyjnych i usługowych:
- zakład transportowy,
- zakład usług ogólnobudowlanych,
- zakład murarski,
- tartak,
- zakład ślusarski,
- zakład naprawy mechaniki pojazdowej,
- gospodarstwo agroturystyczne,
- handel ogólnospożywczy
- handel środkami do produkcji rolnej.
Bardzo dużo osób zatrudnionych jest w zakładzie Swedwood Poland, w oddalonym o 4 kilometry Babimoście.

Gospodarstwa rolne
Na ogólną liczbę 40 gospodarstw rolnych większość to gospodarstwa wielotowarowe, które dzierżawią ziemię od właścicieli mniejszych gospodarstw z terenu naszej gminy a także z gminy ościennej.
Uprawy i hodowle
Gospodarstwa rolne na terenie wsi specjalizują się w hodowli trzody chlewnej oraz bydła mlecznego, a także uprawie zbóż i warzyw. Uprawy i hodowle charakteryzuje wysokie usprzętowienie.
Kontakty i współpraca
Poprzez działalność naszych mieszkańców w życie gminy, nasi przedstawiciele aktywnie uczestniczą w działaniach prowadzonych w ramach Euroregionu Sprewa-Nysa-Bóbr. Poprzez te działania nastąpiło nawiązanie ścisłych kontaktów z gminą Neuruppin, z którą to podpisane zostało w 23.09.2000 roku porozumienie o partnerstwie i współpracy. W ramach tej współpracy następuje partnerska wymiana naszych mieszkańców (dzieci i młodzież ma możliwość spędzenia części wakacji w Neuruppin a także gościć dzieci i młodzież w swoich domach ) oraz naszych tradycji. Istnieje także aktywna współpraca pomiędzy paniami należącymi do miejscowego KGW a bliźniaczą organizacją w Neuruppin. Współpraca ta opiera się o tradycje kulinarne i kulturowe mieszkańców tych dwóch miejscowości. W ramach współpracy z Gminą Döbern miały miejsce także spotkania między sportowcami i strażakami. Na pamiątkę, z okazji jubileuszu 110 rocznicy istnienia OSP w Podmoklach Wielkich Gmina Döbern podarowała sadzonkę drzewka, które zostało posadzone w centrum wsi, niedaleko sali wiejskiej.

Charakterystyka miejscowości
Podmokle Małe to wieś położona w gminie Babimost, w powiecie zielonogórskim województwa lubuskiego. Zajmuje powierzchnię ponad 1040 ha. Miejscowość leży w odległości 2,5 km od Babimostu nad rzeką Gniła Obra. Jej mieszkańcy żyją głównie z rolnictwa i pracy w zakładach przemysłowych w Babimoście. Podmokle Małe położone jest w bliskim sąsiedztwie Podmokli Wielkich, Lasek i Babimostu. Ośrodki administracyjne, akademickie, kulturalne i przemysłowe znajdują się w Zielonej Górze, Świebodzinie, Sulechowie. W miejscowości znajdują się 96 gospodarstwa domowe oraz 75 gospodarstw rolnych – produkcji mieszanej. Ogółem wieś zamieszkuje 446 osób ( stan na 30.12.2011 roku), natomiast Laski Dolne zamieszkuje 35 osób.
Na terenie Podmokli Małych znajduje się Zespół Edukacyjny, sala wiejska, remiza strażacka, boisko sportowe oraz Gminny Skansen Maszyn i Urządzeń Rolniczych i Izba Pamięci w Zespole Edukacyjnym.
Cały obszar wsi jest zelektryfikowany i zgazyfikowany. Zasilanie elektroenergetyczne na poziomie 15 kW odbywa się z istniejących stacji zlokalizowanych w Wolsztynie, poprzez napowietrzną linię przesyłową zbudowaną na konstrukcjach żelbetowych wraz ze stacjami transformatorowymi. Większość mieszkańców posiada telefon i możliwość korzystania z sieci internetowej.
Miejscowość Podmokle Małe jest w pełni zwodociągowana. Woda dostarczana do posesji posiada bardzo dobre parametry jakościowe. Wieś posiada także sieć kanalizacyjną wybudowaną w roku 2010, z którejścieki doprowadzane są kolektorem przesyłowym do nowoczesnej oczyszczalni ścieków w Babimoście.
W latach 1982-1987 w sołectwie Podmokle Małe przeprowadzono inwestycyjne odtworzenie urządzeń melioracji szczegółowej na ogólnej powierzchni użytków rolnych 112,3 ha, z czego 39,8 ha stanowią grunty orne w tym 8,5 ha drenowane oraz 72,5 ha użytki zielone. Długość rowów melioracyjnych wynosi 25600 m. Wybudowano 115 przepustów o łącznej długości 645 m, 9 zastawek piętrzących wodę.

Historia miejscowości
Nazwa wsi Podmokle Małe jest nazwą topograficzną. Wieś leży nad jednym z dopływów Obry. Dookoła wsi znajdują się grunta bagniste i podmokłe. Stąd prawdopodobnie pochodzi nazwa Podmokle. W pobliżu znajduje się bliźniacza wioska Podmokle Wielkie. Dziś wsie różnią się tym, że w Podmoklach Wielkich mieszkają rolnicy posiadający większe gospodarstwa rolne, natomiast w Podmoklach Małych mniejsze. Obie wsie stanowią jedną gromadę i jedną całość kulturalną.
Podmokle Małe to stara osada słowiańska. Według „Tajnego memoriału niemieckiego” Podmokle Małe istniały już w okresie przed pierwszą kolonizacją niemiecką. Te źródła potwierdzają, że było to osiedle słowiańskie. Jego mieszkańcy prawdopodobnie w większości parali się rybołówstwem. Od około roku 1257 obie wsie jak i cała babimojszczyzna stanowiły własność klasztoru Cystersów w Obrze. W okresie reformacji wsie te nie przeszły na wyznanie ewangelickie. Wioski po przyłączeniu do Prus w 1793 roku nadal zamieszkiwała ludność polska. W 1794 roku mieszkańcy Podmokli biorą udział w powstaniu kościuszkowskim. W 1796 roku Prusy skonfiskowały dobra duchowieństwa, przyjmując je pod administrację skarbu królewskiego. Dobra klasztoru zostają darowane junkrom pruskim i wyższym urzędnikom za zasługi dla monarchii pruskiej. Wielkie i Małe Podmokle otrzymał pruski radca rycerski Ritterschaftsrrath von Unruh. W 1819 roku chłopi zostają w Podmoklach uwłaszczeni.
Na terenie wioski można się spotkać z niemieckimi nazwiskami np. Stein, Weimann. Są to nazwiska osadników niemieckich, którzy ulegli kolonizacji, gdyż wyznawali religię rzymskokatolicką. Nawet niektórzy przywódcy polscy z lat 1918 – 39 noszą niemieckie nazwiska np. Reimann, Obst, Sommer, Weimann. Mimo długiego okresu panowania Prus, nie udało się pozyskać włościan mówiących po polsku dla niemczyzny. Między innymi dzięki takim proboszczom jak ks. Władysław Schwab i ks. Karol Meissner, którzy byli fanatycznymi agitatorami światopoglądu narodowo – polskiego udało się zachować mieszkańcom wsi język polski i polskość.
Podczas powstania wielkopolskiego 18 mieszkańców Podmokli zbrojnie walczyło o przyłączenie swoich ziem do Polski. Po odcięciu od ojczyzny podmoklanie nigdy nie stracili nadziei na powrót do Macierzy. Okres międzywojenny to lata walki o zachowanie polskości. Powstają polskie organizacje społeczne, i polskie szkoły. W 1906r. jesienią doszło w Podmoklach do wybuchu strajku szkolnego. Żądano aby nauka religii i odmawianie modlitwy przed lekcją nie odbywało się w języku niemieckim. Rodzice zastrajkowali poprzez zatrzymanie dzieci w domach, a niektórzy złożyli nawet pisemne oświadczenia, że życzą sobie aby ich dzieci uczono religii w języku polskim. Rząd pruski zastosował w stosunku do nich kary pieniężne, oraz zwiększył podatek. Dzieci „oporne” ulokowano w ostatnich ławkach w klasie, a po zlikwidowaniu strajku wiosną 1907r. musiały przez dłuższy okres przychodzić na dodatkową naukę języka niemieckiego, codziennie na 2 godziny po południu. Kiedy procesy germanizacyjne nieco złagodniały i stworzyły się warunki pozwalające mniejszościom narodowym na otwieranie własnych szkół, powstał Związek Polskich Towarzystw Szkolnych w Niemczech. Organizacja ta na terenie Podmokli gromadziła podpisy, sporządzała wnioski i wysyłała je do władz niemieckich z prośbą o utworzenie polskiej szkoły. 11 czerwca 1929r. Jan Baczewski wybitny działacz polonijny i poseł uroczyście otworzył Polską Szkołę Mniejszościową w Podmoklach Małych. Była to 27 szkoła polska w Niemczech. W pracach organizacyjnych przy jej tworzeniu aktywny udział brali: Antoni Rychły, Stanisław Brychcy , Jan Szymański, Ignacy Fabiś i Józef Stachecki. Niemcy byli bardzo zaskoczeni gdy okazało się, że do nowo otwartej szkoły uczęszcza 70 dzieci, a w niemieckiej pozostało tylko troje. Uroczystego poświęcenia dokonał proboszcz parafii babimojskiej ks. Karol Meissner, który uczynił to pomimo licznych gróźb ze strony władz niemieckich, gdyż sam był Niemcem. Początkowo lekcje odbywały się w budynkach szkół niemieckich, jednak wkrótce Niemcy rozpoczynają walkę ze szkołami polskimi, co zmusza Polaków do poszukania własnych siedzib. Wówczas mieszkańcy oddają izby w swoich prywatnych domach, które zostają zamienione na klasy lekcyjne. Należy tu wspomnieć o wspaniałej grupie nauczycieli, o których do dzisiaj ich żyjący jeszcze uczniowie mówią z ogromnym szacunkiem. W Podmoklach Małych uczyli Bronisław Wojnowski, Stanisław Karczewski, Stanisław Żurawski, Józef Groth i Edmund Styp-Rekowski. 5 sierpnia 1934 roku delegacja z Podmokli uczestniczyła w podniosłej uroczystości w Warszawie „Ślubu Rodła z Wisłą”. Był to symboliczny chrzest wiślaną wodą sztandarów rodła. Rodło było odznaką Związku Polaków w Niemczech. Był to znak graficzny biegu Wisły z zaznaczeniem Krakowa, jako symbolu łączności z narodem polskim i jego kulturą.
Wraz z wybuchem II wojny światowej rozpoczęły się aresztowania polskich działaczy i nauczycieli. Mężczyzn wywieziono do więzień i obozu koncentracyjnego w Oranienburg - Sachsenhausen, natomiast kobiety umieszczano w obozie koncentracyjnym Ravensbruck. Należy tu wspomnieć o wyjątkowej rodzinie Rychłych, z której aż cztery osoby giną w obozie. Na zawsze Podmokle Małe wraca do Polski w noc 29 stycznia 1945 roku. Wsie Małe i Wielkie Podmokle wchodzące w skład gminy Babimost. 15 stycznia 1973 roku zostały „w uznaniu dla bohaterskiej postawy mieszkańców w walce z naporem germanizacyjnym oraz o narodowe i społeczne wyzwolenie” odznaczone Dekretem Rady Państwa Krzyżem Grunwaldu II Klasy.
Przedstawiona pokrótce historia Podmokli Małych ukazuje niepowtarzalną, tragiczną i wzniosłą historię polskiej wioski, której mieszkańcy przez długie lata musieli walczyć z okupantem, musieli walczyć o polską mowę i powrót do Macierzy. Tak ciężko doświadczeni przez los nigdy się nie załamywali, potrafili się jednoczyć i wspólnie działać dla dobra ogółu. To ma niewątpliwy wpływ ma umiejętność zorganizowania się, zaangażowania w prace na rzecz wioski i lokalnego społeczeństwa. Po dziś dzień kultywują swoje tradycje i tożsamość. Taką historią mogą się pochwalić tylko nieliczne miejscowości pogranicza.
Po wojnie i powrocie do Polski ludność nie musiała się jednoczyć w walce o niepodległość, ale walczyła o poprawienie swojego bytu i zachowanie tradycji i kultury. Swoją działalność dalej prowadził klub sportowy „Jedność”, który był założony w 1929 roku kiedy to skupiał Polaków. Cechą godną podziwu jest to, że miejscowa ludność zawsze pozostała skromną i nie oglądając się na innych, sama była inicjatorem wielu akcji i czynów społecznych.

Przestrzenna struktura miejscowości
Na obrzeżach obrębu przebiega droga wojewódzka Babimost– Świebodzin. Wieś połączona jest z Babimostem drogą powiatową utwardzoną. Drogi gruntowe, gminne, dojazdowe do pól utrzymane są w dobrym stanie. Łączna długość wszystkich dróg wynosi około 46km.
Podmokle Małe dysponują ściśle zwartą zabudową gospodarczą i mieszkaniową, charakterystyczną dla tych terenów. Świadczy to o wielowiekowej wysokiej kulturze rolnej.
W odległości 0,3 km został wybudowany przez mieszkańców Podmokli Małych i Podmokli Wielkich wspólny kościół filialny. Służy on mieszkańcom obydwóch wiosek.
W 2004 roku została wybudowana ścieżka rowerowa z mostkiem łącząca obydwie wsie, zamontowano już lampy oświetleniowe, które ją oświetlają. W wiosce funkcjonuje sala wiejska, która skupia życie kulturalne wioski i zarazem służy jako sala gimnastyczna dla uczniów szkoły podstawowej, a popołudniami dla młodzieży starszej. Centrum wioski stanowią: Sala Wiejska, Remiza Strażacka, Zespół Edukacyjny.
Sala Wiejska- po odzyskaniu niepodległości wybudowano drewniany barak, który spełniał rolę sali wiejskiej. W nim skupiało się życie kulturalne wioski. Przy sali odbywały się „majówki” kultywujące tradycje zabaw na wolnym powietrzu. W 1962 roku dzięki mobilizacji całej wioski postawiono w tym samym miejscu nowy obiekt, który po licznych remontach i modernizacjach istnieje do dziś. Nadano mu imię Franciszka Sarnowskiego. Spełnia on rolę sali wiejskiej: organizowane są w nim zabawy, spotkania, biesiady i uroczystości rodzinne. Z pomieszczeń kuchennych korzysta Koło Gospodyń Wiejskich. Sala spełnia także funkcję sali gimnastycznej dla uczniów Szkoły Podstawowej oraz klubu sportowego „Jedność” i mieszkańców. W części obiektu znajduje się kawiarnia będąca miejscem spotkań młodzieży i mieszkańców.
Remiza strażacka- w 1973 roku oddano do użytku remizę strażacką wybudowaną w czynie społecznym przez członków OSP oraz mieszkańców.
W remizie znajdują się dwa stanowiska dla samochodów pożarniczych, magazyn na sprzęt gaśniczy i świetlica strażacka.
Zespół Edukacyjny- na początku lat sześćdziesiątych przystąpiono do budowy szkoły podstawowej. Do użytku oddano ją w 1968 roku. Do szkoły uczęszczały dzieci z Podmokli Małych, Wielkich i Lasek. W szkole były trzy sale lekcyjne i pokój nauczycielski. Toalety były na zewnątrz. Ponieważ szkoła była mała, pierwsza klasa uczęszczała do szkoły w Podmoklach Wielkich. To z czasem wymusiło potrzebę wybudowania nowej, nowoczesnej placówki, jaka jest obecna szkoła. Przy szkole znajdują się obiekty sportowe, Izba Pamięci oraz Skansen Maszyn i Urządzeń Rolniczych w którym zgromadzono ponad 400 eksponatów. W 2010 roku stanął tam wiatrak typu „Koźlak”.
W Izbie Pamięci znajduje się wiele ciekawych i unikalnych eksponatów, dokumentów oraz fotografii. Jest również kącik „Jak żyli nasi przodkowie”. Wszystkie eksponaty podarowali mieszkańcy. Przy budowie obiektów sportowych czynnie udzielają się rolnicy użyczając swój sprzęt i poświęcając wolny czas.

Krajobraz
Zróżnicowane ukształtowanie terenu z wysoczyzną morenową rynną jeziora Wojnowskiego. Nizinny charakter tej krainy uformowany przez lodowce od wieków wykorzystywany jest przez człowieka. Stosunkowo czysty ekologicznie region bez kopalin. Piękne łąki, i pola zadecydowały o rolniczym charakterze tego regionu. Przeważają lasy sosnowe z niewielką domieszką lasów liściastych. Ziemie te odznaczają się różnorodnością środowisk wodnych i lądowych, skupia się tu stosunkowo duża liczba stanowisk rzadkich gatunków roślin i zwierząt.

Klimat
Klimat łagodny umiarkowany, od zachodu napływają morskie masy wilgotnego powietrza, a od wschodu kontynentalne suche masy. Klimat należy do najcieplejszych w Polsce, z małą ilością opadów atmosferyczynych i dużym nasłonecznieniem w okresie letnim. Wiatry średnio - umiarkowane głównie zachodnie, długość okresu wegetacji roślin 229 dni.

Szata roślinna i świat zwierzęcy - cenne przyrodniczo obszary
38% obrębu wsi zajmują lasy, głównie sosnowe z coraz częściej stosowaną większą domieszką lasów liściastych, w okresie jesiennym są bogate w grzyby im inne runo leśne. Na skraju obrębu w 1977r. utworzony został rezerwat „LASKI”, którego pow. wynosi 43 ha. z unikatowymi okazami drzew: wiąz, grab, buk, świerk, modrzew, klon jawor, sosna wejmutka, robinia akacjowa, kasztanowiec biały i dąb czerwony, których wiek szacuje się na 100-180 lat oraz 200 letni dąb „Kazimierz” rosnący w pobliżu leśniczówki jako pomnik przyrody.
Krzewy: leszczyna, czeremcha, kruszyna, trzmieliny. W runie występuje 41 gat. roślin naczyniowych i mszaków m. in. rosiczka okrągłolistna, przygiełka biała, mącznica lekarska. Stwierdzono występowanie 53 gatunków ptaków. Rzadkie okazy: dzięcioł średni, muchołówka mała i żałobna, pokrzywnica, gil. Zwierzęta: dzik, jeleń, daniel, sarna, lis, jenot, zając. W pobliżu zbiorników małej retencji i rzeki gnieżdżą się rodziny bobrów budując żeremie, dzikie kaczki. W północnej części obrębu licznie występuje jeleń, na polach w pobliżu lasów sarny i dziki, można też spotkać jenota i borsuka.
Rezerwat „LASKI” chroni leśne fragmenty doliny Gniłej Obry, która wraz z podmokłymi łąkami, naturalnymi oczkami wodnymi i bagnami tworzy specyficzny układ ekosystemów bogatych florystycznie i faunicznie. Rezerwat wykorzystywany jest do celów dydaktycznych przez nauczycieli z pobliskich szkół podstawowych i gimnazjum. Korzystne położenie oraz ścieżka dydaktyczna powoduje, że jest miejscem często odwiedzanym przez turystów, spacerowiczów i wycieczki.

Wody powierzchniowe i podziemne
Rzeka Gniła Obra z bardzo gęstą siecią rowów melioracyjnych, kilka zbiorników małej retencji, należy do zlewni Odry. Od kilku lat wzrasta czystość rzeki z uwagi na wybudowane oczyszczalnie ścieków, do których systematycznie podłączane są poszczególne miasta, a w najbliższych latach również naszą wieś. Zachowana została część prastarego koryta rzeki na niższych terenach. W dolinie rzeki rozległe łąki zajmują 11% ogółu powierzchni. Zasoby wód podziemnych są wzbogacone w niezliczone widoczne źródliska.

Dziedzictwo kulturowe
We wsi znajduje się otworzony w 2007 roku Gminny Skansen Maszyn i Urządzeń Rolniczych. Prace nad powstaniem Gminnego Skansenu Maszyn i Urządzeń Rolniczych w Podmoklach Małych rozpoczęły się w 2004 roku. Z inicjatywy grupy osób, którym na sercu leży los starych maszyn rolniczych będących wytworem myśli i rąk kilku pokoleń, które już odchodzą w zapomnienie próchniejąc, rdzewiejąc nierzadko ulegają spaleniu lub idą na złom, zrodził się pomysł utworzenia skansenu. Dziś te zbiory są jedynym świadectwem wysokiej kultury rolnej tamtych czasów. Większość maszyn pochodzi od ofiarodawców, którzy są mieszkańcami okolicznych wiosek. Obecnie zgromadzono ponad 200 różnych maszyn i urządzeń rolniczych pochodzących sprzed 1939 roku. Prawie połowa jest wyeksponowana, pozostałe to maszyny o konstrukcji drewnianej, zostaną wyeksponowane po zbudowaniu drewnianej wiaty. Maszyny są naprawiane i odnawiane. Dzięki zgromadzeniu po kilka maszyn jednego rodzaju, z których każda jest inna, możemy poznać rozwój myśli technicznej naszych przodków. Są różnego rodzaju, wielkości i zastosowania pługi, kultywatory, opielacze, dołowniki, kopaczki, kosiarki, snopowiązałki, młocarnie i wiele innych.
Maszyny rolnicze wyeksponowane są w kolejności odpowiadającej chronologii prac polowych od orki po zbiór plonów. Osobną ekspozycją są maszyny i urządzenia do przetwarzania płodów rolnych (śrutowniki, sieczkarnie, rozdrabniacze itp.) oraz urządzenia do różnych prac w gospodarstwie. Wielką atrakcją jest przeniesiony i odrestaurowany wolnostojący „chlebny piec", który służył do wypieku chleba. Od 2010 roku niezwykłym eksponatem w skansenie jest wiatrak typu „Koźlak”.
Wspaniałym uzupełnieniem dla skansenu jest Izba Pamięci w Szkole Podstawowej w Podmoklach Małych z niepowtarzalnymi zbiorami. Przechowywane tam są regionalne pamiątki, które mają wychowywać młode pokolenia w duchu patriotyzmu i szacunku dla swoich przodków. Oprócz dokumentów i eksponatów związanych ze szkołą i jej patronem Franciszkiem Sarnowskim znajduje się tam dużo starego sprzętu gospodarstwa domowego, drobny sprzęt rolniczy oraz narzędzia rzemieślnicze. Przeznaczenie niektórych przedmiotów stanowi zagadkę nawet dla najstarszych mieszkańców. Zebrane eksponaty są kopalnią wiedzy dla regionalistów. W szkole realizowane są innowacje pedagogiczne z zakresu edukacji regionalnej, działa zespół tańca folklorystycznego, szkolna kapela koźlarska. Organizowane są zajęcia i spotkania, również z uczniami i nauczycielami z partnerskiej szkoły w Neuruppin, pokazujące i kultywujące tradycje oraz historię tych ziem. Zajęcia mają charakter wykładów i pokazów.
Ludność Podmokli Małych odznacza się głębokim umiłowaniem wiekowej tradycji i zwyczajów. Dowodzi tego wspomniana wcześniej cycha – symbol cechu rybackiego, za pomocą której powiadamia się mieszkańców o zgonie członka społeczności wiejskiej. Przyczepiona do ryby wiadomość błyskawicznie obiega całą wieś przekazywana przez sąsiada sąsiadowi. Nie może w tym czasie zostać zatrzymana przez nikogo na dłużej, ponieważ to przynosi nieszczęście.
Natomiast wszystkie aktualne ogłoszenia roznosi „dzwonkowy”, który jedzie przez wioskę dzwoniąc dzwonem. Wszyscy zainteresowani wychodzą przed bramy lub otwierają okna i pytają o wiadomości.
Innym zwyczajem jest „polterabend” czyli pulter. Odbywa się on w przededniu wesela. Sąsiedzi i znajomi rozbijają, trzaskają szkło przed bramami nowożeńców. Im szybciej matka weselna poczęstuje plackiem i wódką tym mniej bałaganu może zostać w dniu wesela przed domem. Szkło jest tłuczone na szczęście młodym.
Kiedyś obchodzono tzw. Zapusty, inaczej mięsopusty jest to piękny zwyczaj chodzenia z „siwkiem”. W okresie zapustów – w ostatnią niedzielę, poniedziałek i wtorek karnawału ludność bawi się w barwnym korowodzie przebierańców, który odwiedza gospodarstwa zbierając datki i życząc szczęścia gospodarzom.
Tradycją jest odprawianie nabożeństwa o urodzaje - „Dni Krzyżowe”. Przed wybudowaniem kościółka nabożeństwa odbywały się przy przydrożnych kapliczkach.
Innym zwyczajem, który jest kultywowany od niepamiętnych czasów jest „obrusło” polegające na opasaniu kapliczki pierwszym zżętym zbożem. Jest to prośba o urodzajne żniwa. Podziękowaniem za żniwa jest wieniec dożynkowy pleciony co roku przez pięć kolejnych gospodarstw i składany w ofierze na mszy dożynkowej.
Do tradycji należy darcie pierza tzw. „piórnica”. Odbywa się ona w czasie wolnym od hucznych zabaw. Wieczorami zbierają się gospodynie wiejskie i drą pierze wymieniając między sobą nowinki i ploteczki wiejskie. Kiedyś podstawą posagu były pierzyny i poduchy wykonane z pierza dartego w czasie piórnic.
Od czasu do czasu organizowane są biesiady folklorystyczne. Występują na nich okoliczne kapele i zespoły ludowe, a cała sala śpiewa razem z nimi. Kapele grają na regionalnych instrumentach muzycznych: koźle weselnym, sierszeńkach oraz skrzypcach i klarnetach.
W celu integrowania sołectw i ich mieszkańców organizowane są przez Rady Sołeckie z Podmokli Wielkich, Małych i Lasek oraz Szkołę Podstawową Turnieje Sołectw. Drużyny z poszczególnych wsi biorą udział w zmaganiach sportowych i zręcznościowych. Turniej kończy się zabawą na wolnym powietrzu do samego rana.
Obecnie w szkole kultywuje się tradycję poprzez edukację regionalną. Prowadzi się zajęcia nauki gry na unikalnych dudowych instrumentach muzycznych: sierszeńkach i koźle weselnym. Młodzież bardzo chętnie uczestniczy w zajęciach.
Oprócz gry na tych pięknych instrumentach młodzież występuje w zespole folklorystycznym grając na dzwonkach i fletach oraz śpiewając ludowe przyśpiewki. Swoimi występami młodzież uświetnia uroczystości szkolne, wiejskie, gminne i regionalne. Bierze udział w konkursach i festiwalach folklorystycznych odnosząc w nich sukcesy.
Wszelkie uroczystości i imprezy urządzane w Podmoklach, wykazują dużo solidarności i grupowego działania. Tradycje te sięgają chyba jeszcze czasów wspólnoty pierwotnej i świadczą o słowiańskiej wierze w siłę i moc grupy ludzkiej.

Miejsca kultu, święta, odpusty
Pomiędzy Podmoklami znajduje się kościół filialny pw. Św. Józefa Robotnika, w wiosce są 2 kapliczki- Bożej Męki na rozstajach dróg.
Odpust z okazji patrona kościoła odbywa się 1-go maja. Mieszkańcy kultywują także Dni Krzyżowe, które są modlitwą o urodzaje. Od kilku lat mieszkańcy przyjmują na nocleg oraz goszczą część Salezjańskiej pielgrzymki udającej się na Jasną Górę.

Specyficzne potrawy
Poliwka – gotowane mleko zaklepane mąką z wodą, osolone z podrobionym i moczonym chlebem.
Kwaśne jaja – jaja gotowane w koszulkach w zakwaszonej octem wodzie.
Kwyrlunka – rozkwyrlana kwyrlom (montewką) zupa ziemniaczana.
Ślepe ryby – zupa warzywna o smaku zupy rybnej, gotowana bez ryby. Smak otrzymuje się dzięki odpowiednim przyprawom.

Specyficzne nazwy
Kalawa - staw,
nazwy pól: szczyrki, belwice, pod rzykum, na kuncie
kojta – wgłębienie terenu,
gaska – wąskie przejście między gospodarstwami, itd.

Dawne zawody
Piekarz, rzeźnik, kołodziej, rymarz, kowal. W Izbie Pamięci znajdują się narzędzia i eksponaty rzemieślnicze.

Obiekty i tereny
Na terenie Podmokli Małych są wydzielone tereny przeznaczone pod budownictwo jednorodzinne, w ostatnich latach rozpoczęto budowę osiedla domów jednorodzinnych.
W planie przestrzennym wioski zaprojektowano i wyznaczono tereny dla zakładów rzemieślniczych, przetwórczych, usługowych nieuciążliwych dla środowiska. Tereny te znajdują się po lewej stronie szosy Podmokle Małe- Babimost.

Place i miejsca publicznych spotkań
Miejscem spotkań, występów, biesiad jest sala wiejska, która znajduje się w centrum wioski. Sala została gruntownie odremontowana w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Członkowie Ochotniczej Straży Pożarnej mają remizę, w której odbywają się spotkania i zebrania strażackie. Miejscem kultu religijnego jest kościółek filialny pw. Św. Józefa Robotnika.
Ważnym miejscem dla integracji społeczeństwa jest szkoła, która jest otwarta dla mieszkańców wiosek. Można w niej skorzystać z pracowni internetowej, centrum kształcenia, biblioteki. Prowadzone w niej są kursy obsługi komputerów i kursy dla rolników. Duża frekwencja mieszkańców świadczy o dużej potrzebie i zainteresowaniu dokształcaniem i prowadzeniem podobnej działalności.

Szlaki turystyczne, ścieżki dydaktyczne
Przez teren sołectwa przebiega ścieżka dydaktyczno– historyczna Gminy Babimost. Jest to szlak wiodący po zabytkach, miejscach pamięci narodowej i innych miejscach historycznych. Ścieżka składa się z 14 istotnych dla regionu miejsc i prowadzi przez Babimost– Podmokle Małe– Podmokle Wielkie– Laski– Nowe Kramsko– Stare Kramsko.
W każdej z wymienionych miejscowości znajdują się tablice z opisem historycznych obiektów w języku polskim i niemieckim. Na każdej z nich znajduje się zdjęcie przedstawianego zabytku oraz mapa miasta lub gminy, na której zaznaczone są kolejne punkty tej ścieżki.
Podmokle Małe może pochwalić się ponadto drugim szlakiem, który swymi korzeniami sięga tej miejscowości. Jest nim Szlak Koźlarski im. Tomasza i Walentego Brudłów, biegnący przez miejscowości Kopanica– Mała Wieś– Wąchabno– Linie– Wojnowo– Stare Kramsko– Kolesin– Nowe Kramsko– Laski– Podmokle Małe. Wyróżnikiem tego szlaku i terenu jest instrument muzyczny z rodziny dud zwany kozłem. Stąd też wzięła się nazwa– Regionu Kozła. Celem szlaku jest prezentacja i popularyzacja tradycji kultury ludowej regionu.
W rezerwacie „Laski” funkcjonuje ścieżka dydaktyczno-rekreacyjna licznie odwiedzana przez uczniów pobliskich szkół, wycieczki i spacerowiczów.
W 2004 roku oddano do użytku ścieżkę rowerową łączącą Podmokle Wielkie i Podmokle Małe. Ścieżka została wybudowana z betonowej kostki brukowej. Oświetlają ją energooszczędne lampy. Ze ścieżki rowerowej korzystają mieszkańcy wiosek, uczniowie dojeżdżający do szkoły oraz turyści jadący zwiedzać skansen.

Stowarzyszenia, związki i zespoły artystyczne, współpraca transgraniczna
Na terenie Podmokli Małychg funkcjonują:
- Koło Gospodyń Wiejskich,
- Ochotnicza Straż Pożarna,
- Rada Sołecka,
- Stowarzyszenie Rozwoju i Ochrony Dziedzictwo Kulturowego Regionu „Przyjaźni Podmoklom”.
- Kapela Koźlarska,
- Zespół śpiewaczy „Wiwat”.
Wszystkie te organizacje działają aktywnie i zgodnie z przyjętymi statutami.
W Podmoklach Małych prężnie funkcjonuje, Ochotnicza Straż Pożarna. Ponadto we wsi, od ponad 50 lat, aktywnie działa Koło Gospodyń Wiejskich, organizując różnego rodzaju imprezy okolicznościowe, rodzinne, spotkania integrujące mieszkańców. Ponadto w ostatnich miesiącach odbywają się zajęcia gimnastyczne dla pań dbających o swój stan zdrowia i kondycję fizyczną. Panie zawsze chętnie niosą pomoc słabszym i poszkodowanym. Przykładem jest powódź w 1997 roku. Przez cały czas trwania żywiołu, członkinie Koła z poświęceniem przygotowywały posiłki, które następnie dowoziły dla osób umacniających wały przeciwpowodziowe.
W latach siedemdziesiątych w Podmoklach działał Regionalny Zespół Pieśni i Tańca. W chwili obecnej trwają prace i starania nad reaktywowaniem zespołu. Powstał zespół śpiewaczy „Wiwat”.
W Szkole Podstawowej od lat działa zespół folklorystyczny. Uczniowie śpiewają oraz grają na dzwonkach i fletach podmoklańskie ludowe piosenki i przyśpiewki. Istnieje również studio piosenki i zespół tańca nowoczesnego. Zespoły swoimi występami uświetniają uroczystości szkolne, wiejskie i gminne. Biorą również udział w przeglądach i festiwalach, gdzie odnoszą wiele sukcesów. Istnieje również grupa dzieci która uczy się z wielkim zapałem gry na niepowtarzalnych instrumentach ludowych: sierszeńkach i koźle weselnym. Od dwóch lat przy szkole działa Kapela Koźlarska.
Od roku 2005 porozumienie o partnerstwie podpisała szkoła z Podmokli oraz szkoła z Neuruppin. Od trzech lat realizowana jest wymiana uczniów i nauczycieli.

Podmokle Małe najpiękniejszą wsią w województwie lubuskim
W dniu 26 października 2011 roku w Sali Kolumnowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego w Zielonej Górze nastąpiło rozstrzygnięcie ogłoszonego w czerwcu br. konkursu pt. „Najpiękniejsza Wieś Lubuska”. Organizatorem konkursu był Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Województwa Lubuskiego, a współorganizatorami: Departament Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich w Urzędzie Marszałkowski Województwa Lubuskiego, Lubuski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Kalsku, Lubuska Izba Rolnicza. Patronat objęła Pani Marszałek Elżbieta Polak.
Do konkursu przystąpiło 30 wsi województwa, które mogły się pochwalić szczególnymi walorami i osiągnięciami. Komisja konkursowa oceniała miejscowości według następujących kryteriów : ogólny wygląd wsi, działania na rzecz ekologii i ochrony środowiska, ochrona dziedzictwa kulturowego, aktywizacja i zaangażowanie mieszkańców, dostęp do internetu we wsi, przedsięwzięcia na rzecz zatrudnienia i tworzenia nowych miejsc pracy, prezentacja dorobku wsi podczas wizytacji Komisji.
Podmokle Małe zwyciężyły bezapelacyjnie otrzymując w nagrodę bon na kwotę 8 000 zł. Jak podano w uzasadnieniu werdyktu: „Wieś zarysowała się najmocniej na tle pozostałych. Mieszkańcom wspólnym zaangażowaniem i pracą udało się stworzyć muzeum ( Skansen maszyn i urządzeń rolniczych), izbę pamięci, remizę strażacką, świetlicę. Bardzo charakterystyczny, dodający niepowtarzalnego klimatu jest również zakupiony i odnowiony wiatrak, który widać już od wjazdu do Podmokli Małych. Dumą tej miejscowości jest również kultywowana przez wszystkich mieszkańców tradycja i zwyczaje”.
Dyplomy i nagrody wręczali Pani Marszałek Elżbieta Polak oraz członek Zarządu Województwa Lubuskiego Pan Stanisław Tomczyszyn, gratulując wszystkim nagrodzonym i wyróżnionym wsiom. W części artystycznej uroczystości wystąpili, grając na sierszeńkach, Dominika Bartczak i Kamil Knobel. Otrzymali wiele entuzjastycznych braw zgromadzonej licznie publiczności.